انتخاب اندازه مناسب فیدر برای تامین نیازهای شما و نیز در نظر گرفتن اقلامی که شما در جیره به کار می برید می تواند زمان خوراک سازی روزانه شما را کاهش دهد.

دکتر احسان محجوبی، 28 مهر 1393

فیدرهای سازنده جیره کاملا مخلوط (یا همان TMR) بخش جدایی ناپذیر کارهای روزمره در هر دامداری هستند. این بخش از تجهیزات دامداری روزانه چندین بار مورد استفاده قرار می گیرند و انتخاب نوع مناسب آن می تواند خوراک سازی را به فرآیندی ساه تر و کاراتر مبدل کند. در این مقاله، چندین عامل که در هنگام انتخاب فیدر مناسب باید مد نظر قرار گیرد، ذکر خواهد شد.

اندازه آن را درست انتخاب کنید

دو عامل مهم که باید در هنگام انتخاب فیدر جدید مد نظر قرار بگیرد عبارتند از ظرفیت و توان (قدرت) مورد نیاز برای راه اندازی آن. انتخاب فیدری با ظرفیت کم منجر به این می شود که مجبور شویم روزانه تعداد بیشتری محموله خوراک را بسازیم. گاهی اوقات به دلیل محدودیت در ابعاد فیدر، عرض راهرو یا مسیر رفت و آمد فیدر و فاصله درها انتخاب فیدری با ظرفیت کم اجتناب ناپذیر است.

به طور ایده آل، خوراک ریزی با مخلوط کردن یک محموله تنها و ریختن آن در محلی که مورد نیاز است، کامل خواهد شد. تنوع در نیازهای غذایی بخش های مختلف گله (گاوهای شیری، خشک، تلیسه ها و الی آخر) باعث می شود تهیه یک محموله تنهای خوراک امکان پذیر نباشد. اگر این مورد در گله شما وجود دارد، فیدری انتخاب کنید که به اندازه بزگترین محموله خوراکی که در گله (مثلا بزرگترین محموله مربوط به گاوهای شیری است) خواهید ساخت ظرفیت داشته باشد تا بازده حداکثر شود.

اندازه فیدری که انتخاب می کنید به وسیله برنامه آینده شما در توسعه گله نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. اگر برنامه شما این است که پیش از اتمام عمر مفید فیدر تعداد گاوهای خود را افزایش دهید، پس باید فیدری با ظرفیت بیشتر خریداری کنید. کاهش ابعاد گله معمولا به ندرت اتفاق می افتد، ولی باید در نظر داشت فیدر بسیار بزگتر از آنچه برای گله مورد نیاز است باعث عدم مخلوط شدن بهینه خوراک می شود.

اگر شما قصد خرید فیدر متحرک دارید، پس داشتن یک تراکتور برای کشیدن آن به بخش های مختلف دامداری و نیز فراهم کردن نیروی مورد نیاز برای همزدن خوراک موجود در آن مورد نیاز است. بر اساس داده های جدیدی که ارتباط مستقیمی بین ظرفیت فیدر و حداقل اسب بخار نیروی لازم برای به حرکت درآوردن آن اثبات کرده اند، شما می توانید با توجه به قدرت تراکتور موجود در مزرعه ظرفیت میکسری که تراکتور شما توان راه اندازی آن را دارد محاسبه نمایید. برای این کار از فرمول زیر استفاده نمایید:

77 – (توان تراکتور × 6/4) = ظرفیت

این معادله ظرفیت فیدر را به فوت مکعب محاسبه می نماید و شما باید بخاطر داشته باشید که هر 100 فوت مکعب معادل با 2/8 متر مکعب می باشد. قدرت یا توان تراکتور مورد نیاز برای راه اندازی یک فیدر با ظرفیت مشخص نیز از فرمول زیر محاسبه می شود (ظرفیت به فوت مکعب است):

21 + ظرفیت (فوت مکعب) × 0/14= توان تراکتور مورد نیاز

نوع فیدر با نوع اقلام خوراکی فرق می نماید

انتخاب نوع فیدر مناسب برای مخلوط کردن بهینه و بازده مناسب حیاتی است. انواع مختلفی از فیدر دربازار وجود دارند از جمله فیدرهای افقی و فیدرهای عمودی ( که این نام ها بدلیل نوع وضعیت قرار گرفتن آگِر در آن ها اطلاق شده است). نوع فیدری که انتخاب می کنید به کیفیت مخلوط کردن و جیره ای که می خورانید بستگی دارد.

گنجاندن علف خشک یونجه یا کاه در جیره نیازمند آن است که فیدر توانایی خرد کردن آن ها به قطعات ریز را داشته باشد. فیدرهای عمودی تیغه هایی روی آگِر خود دارند که علف خشک را به قطعات ریز خرد می کند. برخی فیدرها تجهیزات اضافی دارند که می تواند علف خشک را خرد کند و بعد به داخل فیدر بریزد. به عبارت دیگر دستگاه هایی مثل یونجه خرد کن در بیرون از فیدر اینکار را انجام می دهند و علف خرد شده را به داخل فیدر میریزند. اگر خرد کردن علف خشک نیاز نباشد، فیدر افقی ممکن است کافی باشد.

برای اینکه مطمئن شوید فیدر شما بخوبی کار میکند و خوراک را خوب مخلوط می کند می توانید از ردیابهایی برای این کار استفاده کنید. به عنوان مثال از ذرت بو داده یا چیزی مشابه آن می توانید برای بررسی یکنواخت پخش شدن آن در TMR بهره ببرید. وقتی جیره در آخور ریخته شد شما می توانید مشاهده کنید که آیا به طور مناسب TMR مخلوط شده است یا خیر.

ملحقات و مشخصات فیدر بستگی به نحوه استفاده آن دارد

مشخصات فیدر می تواند روی بازده خوراک سازی نیز اثر داشته باشد. بسته به جایی که خوراک انبار می شود، جایی که سیلوها قرار دارند، و تجهیزات فراهم برای مخلوط کردن و بار کردن خوراک نوع فیدر می تواند متفاوت باشد. یعنی اگر فاصله بهاربندها با محل انبار خوراک فاصله بسیار زیادی دارد استفاده از فیدرهای سوار شده بر روی کامیون (در ایران وجود ندارد) ارجحیت دارد.

انتخاب فیدر مناسب برای فارم شما می تواند به حفظ کیفیت خوراک کمک کرده و بازده خوراک سازی را افزایش دهد. انتخاب ظرفیت مناسب فیدر، توان مورد نیاز تراکتور، نوع و مشخصات فیدر این امکان را به شما می دهد تا خوراک هایی تولید کنید که به طور یکنواختی مخلوط شده اند و زمان مورد نیاز خوراک سازی را کاهش می دهند.