همه آنچه باید درباره کنترل استرس گرمایی دانست

همه آنچه باید درباره کنترل استرس گرمایی دانست. شاید شما هم با مشکلات مربوط به استرس گرمائی و اثرات منفی آن بر روی تولید و تولیدمثل در دامداری خود برخورد کرده باشید. در این مقاله کوتاه قصد داریم به صورت نکته‌ای تنش گرمایی را مورد بررسی قرار دهیم. نکات زیر به شما در سودآوری گله کمک خواهد کرد.

1/ تشخیص استرس گرمایی در گله

از علائم اولیه آن تعداد 80 تنفس یا بیشتر در دقیقه است که به راحتی می‌توان آن را در سطح گله بررسی نمود. شما می‌توانید 10 راس دام را بررسی کنید و اگر حداقل 7 راس تعداد تنفس بیش از 80 بود نشان دهنده وجود استرس گرمایی در گله است. اگر بیش از 5 راس تعداد تنفس بالاتر از 100 داشتند باید به سرعت به دنبال برطرف کردن استرس گرمایی باشید.

2/ راهکارها

خوراک

• DCAD رابین 250 تا 300 میلی اکی‌والان در کیلوگرم تنظیم نمایید.
• دفعات خوراک دادن را در صورت امکان افزایش دهید و بیشتر خوراک را در ساعات انتهایی و ابتدایی روز در آخور بریزید. معمولا دام‌ها بیش از 70 درصد از خوراکشان را پس از نیمه شب و اوایل صبح مصرف می‌کنند.
• پروتئین خام را به زیر 18 درصد کاهش دهید و سهم RUP یا پروتئین عبوری را به 5/6 تا 7 درصد افزایش دهید. از منابع پروتئینی متوازن استفاده کنید. نگران هزینه انرژی دفع اوره نباشید.
• 20 تا 22 درصد فیبر موثر در جیره داشته باشید. این منبع فیبر باید حتما با کیفیت بالایی باشد. از آنجایی که گاوهای پرتولیدتر استرس حرارتی بیشتری را تجربه می کنند با کیفیت‌ترین و قابل هضم‌ترین الیاف را به آنها اختصاص دهید.
• 24 تا 26 درصد نشاسته و 4 تا 6 درصد قند را در جیره لحاظ کنید.
• استفاده از چربی به شدت توصیه می‌شود. حتی المقدور از چربی‌های اشباع ( پودر چربی کریستاله ) استفاده نمایید و وضعیت مدفوع را به طور مرتب کنترل کنید.

آب

• توجه به الکترولیت‌ها را فراموش نکنید. تقریبا 100 تا 150 گرم نمک به ازای هر راس در روز توصیه می‌شود. 1.4 تا 1.6  درصد ماده خشک پتاسیم، 0.4 تا 0.5 درصد ماده خشک سدیم، و تا 0.35 درصد ماده خشک منیزیم. غلظت کلسیم را نیز در جیره افزایش دهید. چیزی که اغلب به آن توجه نمی شود!
• 10 سانتی‌متر فضای آبخوری به ازای هر راس در نظر بگیرید. در شیردوشی آبخوری قرار دهید. در صورت امکان آب خنک (نه یخ) برای دام‌ها و آن‌هم به صورت تمیز فراهم کنید. آبخوری را در محل‌های سایه دار تعبیه کنید. تمیز کردن مرتب و حتی الامکان هر روزه آبخوری‌ها به شدت توصیه می‌گردد. (حداقل برای گروه های پر تولیدتر). به خاطر داشته باشید که 87 درصد از شیر را آب تشکیل می دهد.
• افزودن 2 تا 5 لیتر آب به TMR موجب کاهش جدا شدن خوراک توسط دام می‌گردد، ولی بیشتر از آن ماده خشک مصرفی را کاهش می‌دهد. به طور کلی TMR باید 45 تا 55 درصد ماده خشک داشته باشد.
• به مه پاش‌های سر آخور توجه کنید! اگر آب داخل آخور بماند به دلیل وجود مواد خوراکی و رطوبت مناسب، رشد قارچ‌ها افزایش یافته که خود کاهش تولیدمثل و سقط جنین را به دنبال خواهد داشت.

مه‌پاش و فن

• حتما در سالن‌های انتظار از فن و مه‌پاش استفاده کنید چرا که موجب افزایش تولیدی معادل 1.8 تا حتی 5 کیلوگرم خواهد شد!
• برخلاف تصور عموم که در شب، دمای هوا کاهش می‌یابد و دمای بدن گاوها پایین‌تر است، باید گفت در شب دمای بدن گاو به بیشترین مقدار خود می‌رسد!! پس منطقی است که در شب فن‌ها را حداقل برای گروه‌های پرتولید روشن بگذاریم.
• قرار دادن تشک های لاستیکی در پای آخور در طول دوره های پر تنش، خوراک مصرفی را تشویق خواهد نمود.

علوفه

در صورت امکان علوفه را آزمایش کنید و جیره‌ها را بر اساس آنالیز داده شده بالانس نمایید.

گلوکز

تولید گلوکز در شرایط استرس گرمایی اهمیت زیادی دارد. لذا تغذیه موادی مثل پروپیلن گلیکول ( گلایکولان، گلوبال ام پی جی و …) سودمند می‌باشد.

لازم به ذکر است تامین گلوکز از طریق نشاسته در این دوره، به دلیل مشکلات سلامتی شکمبه با محدودیت روبروست.

کرم

استفاده از کروم در مکمل‌های معدنی می‌تواند به کاهش اثرات منفی استرس گرمایی کمک کند.

ترتیب اولویت خنک‌کردن گروه‌های مختلف در یک گله به شرح ذیل است:

1- گروه انتظار زایش

2- تازه‌زا و اوایل شیردهی

3- اواسط شیردهی

4- انتهای شیردهی.

از دست دادن هر یک کیلو شیر‌ به دلیل استرس گرمایی در گروه تازه‌زا و اوایل دوره شیردهی، معادل از دست دادن 250 کیلو شیر در کل دوره شیردهی است!

گروه دامدار برتر مفتخر است، اولین مکمل معدنی – ویتامینه استرس گرمایی را با بهره‌گیری از معتبرترین و جدیدترین مطالعات دنیا، برای کاهش اثرات منفی استرس گرمایی تهیه و دراختیار دامداران قرار دهد. برای اطلاع بیشتر از این محصول به لینک زیر مراجعه نمایید.

https://damdarbartar.com/catalog/levucell/

احسان محجوبی