ویتامین‌های B می‌توانند تولیدمثل را در حین تغییرات جیره ای بهبود دهند.
به عنوان متخصص تغذیه یا به عنوان دامدار، هدف شما ثابت نگهداشتن ترکیبات جیره برای حفظ محیط شکمبه به منظور عملکرد و سلامت بهتر گاوهای شیری می باشد. ویتامین‌های B می‌توانند تولیدمثل را در حین تغییرات جیره‌ای بهبود دهند. در این مقاله به بررسی اقلام خوراکی محتوی ویتامین‌های B می‌پردازیم.
آیا رسیدن به این هدف امکان پذیر است؟
واقعیت این است که در بیشتر فارم ها به سختی می‌توان به این هدف نائل شد. کیفیت علوفه از یک چین به چین بعد متفاوت است، و علاوه بر آن منابع اقلام خوراکی و قیمت آنها نیز دائم در حال تغییر است. برخی عوامل ممکن است به سهولت شناخته نشوند، یا در طول فصل تغییر کنند. مثل قابلیت هضم نشاسته در سیلو یا قابلیت هضم الیاف در بخش های مختلف ذرت سیلو شده.(بیشترین افزایش در قابلیت هضم نشاسته 3-4ماه پس از سیلوکردن اتفاق می افتد).
به خوبی اثبات شده است که هر تغییر جیره‌ای، محیط شکمبه و جمعیت میکروبی آن را تغییر می‌دهد. اقلام خوراکی در شکمبه تجزیه می‌شوند و به طور متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند که موجب می‌شود پروفایل کاملا متفاوتی از مواد مغذی به دام ارائه شود. اگر چه اغلب نادیده گرفته می‌شود، ولی مقادیر ویتامین‌های B در دسترس برای دام با تغییر در ترکیب اجزای خوراکی و نیز وقایع تخمیری شکمبه فرق خواهد کرد.
در حقیقت، سنتز ویتامین‌های گروه B توسط میکروارگانیسم ها به شدت توسط چنین تغییراتی فرق خواهد کرد. اگرچه ما در ابتدای راه درک اثرات تغییر ترکیب جیره بر سنتز ویتامین‌های B هستیم، ولی محققان از وجود رابطه علت-معلولی خبر می‌دهند. مثلا در جیره‌ای با 40 درصد علوفه در مقایسه با جیره حاوی 60 درصد علوفه، سنتز ریبوفلاوین (B2) افزایش و سنتز B12 کاهش می‌یابد. برخی دانشمندان سنتز سایر ویتامین‌های B را در چنین جیره‌هایی بررسی کردند و دیدند که تیامین و نیاسین با کاهش علوفه جیره از 61 به 45 درصد افزایش یافت (جدول 1).
جدول 1. اثر سطح علوفه بر میزان سنتز شکمبه‌ای ویتامین‌های B، میلی گرم در کیلوگرم ماده خشک
|
|
پرعلوفه (61%) |
کم علوفه (45%) |
درصد تغییر |
|
تیامین |
0/616 |
0/924 |
34+ % |
|
نیاسین |
75 |
99/4 |
25+ % |
|
B12 |
0/506 |
0/465 |
9- % |
نوع علوفه هم می‌تواند سنتز شکمبه‌ای ویتامین‌های B را تحت تاثیر قرار دهد، که احتمالا از طریق اثر بر pH شکمبه و پروتئین میکروبی این پدیده اتفاق می‌افتد. جیره‌ای متشکل از چمن باغ در مقایسه با هیلاژ یونجه سنتز شکمبه‌ای تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و پیریدوکسین بیشتری دارد.
می‌‌‌دانیم که ویتامین‌های محافظت نشده فراهم شده در جیره، به وسیله میکروب‌های شکمبه تا حد زیادی تخریب می‌شوند که سطح این تخریب بین ویتامین‌های مختلف متفاوت است. حال سوال این است که آیا بایستی ویتامین‌های B را برای غلبه بر تنوع موجود در سنتز شکمبه‌ای و نیز تامین نیازهای گاوهای شیری بدهیم؟
نتایج تحقیقات
مطالعات انجام شده از سال 1995 نشان می‌دهد که فراهم کردن ویتامین‌های گروه B چه به صورت تزریقی و چه به صورتی که از تخریب شکمبه‌ای فرار کند (عبوری)، موجب بهبود در تولید شیر، ترکیبات شیر، بازده خوراک، وضعیت سلامت پیرامون زایش و عملکرد تولیدمثلی می‌شود. مطالعه‌ای اخیرا در دانشگاه کالیفرنیا با 949 راس گاو هلشتاین تغذیه شده با مخلوطی از ویتامین‌های B (اسید فولیک، B12، پیریدوکسین، اسیدپانتوتنیک و بیوتین) به منظور بررسی اثر آنها بر تولیدمثل انجام شده است. این مطالعه بیش از 1 سال به طول انجامیده است. نتایج آن مطالعه نشان داد که ویتامین‌های B محافظت شده نرخ آبستنی با اولین تلقیح را حدود 13 درصد نسبت به گروه شاهد افزایش داد. این بهبود تا روز 200 پس از زایش حفظ گردد.
آن محققین پیشنهاد کردند که سنتز شکمبه‌ای ویتامین‌های B برای تامین نیازهای گاو شیری به منظور حفظ بهینه عملکرد تولیدمثلی کافی نبوده است. هنوز فاصله زیادی داریم با اینکه به دقت پیش‌بینی کنیم چه مقدار ویتامین B بسته به نوع جیره برای دام فراهم شده است. با این حال تحقیقات از مفید بودن تغذیه ویتامین‌های گروه B در شکل محافظت شده حکایت دارد.
دکتر احسان محجوبی، 5 اسفند 93
