بهترین زمان و نحوه‌ استفاده از افزودنی سیلو

کیفیت علوفه سیلو شده به چگونگی روند تخمیر در سیلو (به‌وسیله باکتری‌های تولیدکننده اسید لاکتیک) بستگی دارد. امروزه افزودنی‌های سیلو وارد بازار شده‌اند که می‌توانند در جهت حفظ بهتر محصول عمل کنند. افزودنی‌های سیلو حاوی باکتری‌های بی‌هوازی تولیدکننده لاکتیک اسید می‌باشد. این باکتری‌ها با تولید سریع مقادیری از اسیدلاکتیک و تغییر روند تخمیر سیلو در حفظ کیفیت سیلو عمل می‌کنند. البته قابل ذکر است که دو نوع سیلو بسته به شرایط (انواع محصول، آب و هوا، تراکم بسته‌بندی، سرعت پوشش) هرگز یکسان نیستند.

افزودنی سیلو: هموفرمنتاتیو و هتروفرمنتاتیو

باکتری‌های افزودنی سیلو در 2 دسته کلی (هتروفرمنتاتو، هموفرمنتاتیو) قرار می‌گیرند. البته بر اساس فعالیت و لزوم استفاده می‌توان باکتری‌ها را به 3 دسته زیر تقسیم کرد. بر طبق تحقیقات در صورت وجود ترکیبی از هر 3 نوع می‌توان بهترین پاسخ را گرفت.

آغازکننده‌ها (از دسته هموفرمنتاتیوها) که معمولاً از دسته انتروکوکوس‌ها Enterococcus faecium یا پدیوکوکوس‌ها Pediococcus هستند. این دسته باکتری‌ها در مقابل آلودگی به کلستریدیا از طریق کاهش سریع اسیدیته از 7 به 4 در طی 48 ساعت باعث حفظ پروتئین سیلاژ می‌شوند.

باکتری‌های هموفرمنتاتیو (تخمیر همسان) که از دسته باکتری‌های لاکتوباسیلوس و معمولاً سویه پلانتاریوم Lactobacillus plantarum است، این باکتری‌ها می توانند قندهای محلول را به اسید لاکتیک تبدیل کنند که مکانیسم اصلی در سیلوسازی به حساب می آید.

باکتری‌های هترفرمنتاتیو (تخمیر غیر همسان) که یکی از باکتری‌های لاکتوباسیلوس برویس، لاکتوباسیلوس کفیری یا لاکتوباسیلوس بوخنری است که آن‌ها می‌توانند بخشی از اسید لاکتیک موجود در سیلاژ را به اسید استیک تبدیل کنند که در حفظ پایداری هوازی سیلو اهمیت دارد. باکتری‌ هتروفرمنتاتیو که اخیراً مورد استفاده قرار گرفته است Lactobacillus buchneri می‌باشد.

هموفرمنتورها به این معنی است که مولکول‌های قند 6 کربنی را فقط به یک محصول (اسید لاکتیک) تبدیل می‌کنند ولی هتروفرمنتورها چندین محصول تولید می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است یک قند 6 کربنه را به یک اسید لاکتیک + یک اسید استیک + دی اکسید کربن (CO₂) تبدیل کنند. یا یک قند 6 کربنه را به یک اسید لاکتیک + یک اتانول + CO₂ تبدیل کنید. یا یک اسید لاکتیک را به یک اسید استیک + CO₂ تبدیل کنید.

بهترین افزودنی سیلو

بنابراین نوع افزودنی که باید استفاده شود تا حدی به هدف بستگی دارد. اگر می‌خواهید کیفیت محصول را تا حد امکان نزدیک به کیفیت محصول قبل سیلو کردن حفظ کنید، از افزودنی استفاده کنید که تولید اسید لاکتیک را به حداکثر می‌رساند (یک هموفرمنتاتیو). اگر هدف جلوگیری از گرم شدن سیلو هست، از افزودنی‌ استفاده کنید که اسید استیک تولید می‌کند که هتروفرمنتر L. buchneri است.

L.buchneri یکی از راه حل‌های اخیر گونه هتروفرمنتاتیو L. buchneri است که اسید استیک را هم از قند و هم از اسید لاکتیک تولید می‌کند.  مطالعات نشان داد که سیلوهای دارای با L. buchneri نسبت به سیلوهایی که افزودنی سیلو نداشتند از نظر هوازی پایدارتر بودند. علت این پایداری اسید استیک می‌باشد که رشد مخمرها و کپک‌ها را مهار می‌کند. از نظر تلفات ماده خشک، سیلاژهای حاوی L. buchneri حد واسط بین عدم استفاده و مصرف افزودنی سیلو (سیلو پلاس) هموفرمنتاتیو بوده‌اند.

بر طبق تحقیقات افزودنی سیلو در صورت وجود ترکیبی از هر 3 دسته باکتری می‌تواند بهترین پاسخ را دهد، بطور مثال باکتری‌های آغازکننده می‌توانند در pH 6.5 فعال شده و تولید اسیدلاکتیک را آغاز کنند و پلانتاروم فرایند تخمیر را در کنار پدیکوکوس ادامه دهد و همچنین بوخنری منجر به حفظ پایداری هوازی سیلو شود.

شرایط نگهداری

به طور کلی در مکانی خنک و خشک نگهداری شود. از آب کلردار برای رقیق کردن افزودنی‌ها استفاده نکنید، مگر اینکه سطح کلر کمتر از 1 پی پی ام باشد یا اینکه افزودنی حاوی مواد شیمیایی برای مراقبت از کلر باشد.

مدیریت خوب: موثرترین راه برای کاهش تلفات ماده خشک و انرژی در علوفه‌های سیلو شده

کربوهیدرات‌هایی که به راحتی در دسترس هستند، مانند قندهای غنی از انرژی، با نسبت بیشتری از فیبر یا پروتئین ناپدید می‌شوند. بنابراین، وقتی تلفات ماده خشک زیاد باشد، علاوه بر علوفه کمتری برای تغذیه، کیفیت سیلو پایین‌تر خواهد بود. افزودنی‌ها ابزاری برای کاهش 2-3 درصد پرت ماده خشک هستند، بنابراین در کاهش تلفات نقش دارند. با این‌حال، آن‌ها بیشترین تأثیر خود را بر تلفات زمانی دارند که همراه با شیوه‌های مدیریت خوب سیلو استفاده شوند.

بنابراین استفاده از سیلو پلاس (که حاوی باکتری‌های آغاز کننده، هموفرمنتاتیو و هتروفرمنتاتیو باشد) در کنار مدیریت مناسب، می‌تواند سیلاژ با کیفیت خوب و پرت پایین ایجاد کند که نه تنها از ضرر جلوگیری کند، بلکه چندین برابر هزینه آن به دامدار سود برساند.

ترجمه و گردآوری: سحر کریمی