خشک کردن گاوها برای یک شروع خوب و پایش مستمر آنها در طول دوره شیردهی برای ارزیابی سلامت و عملکرد دام بسیار مهم است و اثر زیادی بر روی عملکرد تولید مثلی دام و سودآوری او دارد. پیک تولید به عنوان بالاترین رکورد تولید شیر در 150 روز اول پس از زایش تعریف می شود و سالهای سال است که به عنوان شاخصی در جهت تعیین موفقیت دوره خشکی و مدیریت و تغذیه گاوها در اوایل دوره شیردهی استفاده میشود.
خشک کردن گاوها برای یک شروع خوب و پایش مستمر آنها در طول دوره شیردهی برای ارزیابی سلامت و عملکرد دام بسیار مهم است و اثر زیادی بر روی عملکرد تولید مثلی دام و سودآوری او دارد. پیک تولید به عنوان بالاترین رکورد تولید شیر در 150 روز اول پس از زایش تعریف می شود و سالهای سال است که به عنوان شاخصی در جهت تعیین موفقیت دوره خشکی و مدیریت و تغذیه گاوها در اوایل دوره شیردهی استفاده میشود. پیک تولید نمایانگر این است که گاوها تا چه حد به مدیریت خوراک در طول دوره خشکی، زایش و پس از زایش پاسخ داده اند.
بیشتر گاوها در حدود 45 تا 90 روز پس از زایش به پیک تولید شیر خود می رسند و سپس به آرامی تولید شیر خود را کم می کنند. این طور گفته می شود که هر کیلوگرم از پیک تولید اضافی باعث 200 تا 300 کیلوگرم افزایش در کل شیر تولیدی در دوره شیردهی می گردد. درک اینکه چگونه تغذیه و مدیریت در طول دوره انتقال عملکرد گاو را تحت تاثیر قرار می دهد نباید خیلی پیچیده باشد. برای مثال الیاف کم در جیره و یا جداکردن خوراک توسط گاو می تواند منجر به اسیدوز شود که به نوبه خود می تواند باعث بروز لنگش یا جابجایی شیردان گردد که هر دو آنها نیز می توانند پیک تولید را پایین بیاورند.
در زیر 10 راهکار برای بهبود عملکرد دام در اوایل دوره شیردهی و داشتن پیک بالاتر ارائه می شوند:
1- برای یک شروع خوب گاوها را همراه با یک دوره خشکی موفقیت آمیز، خشک کنید. در طول 10 سال گذشته تحقیقاتی بسیاری انجام شده است که نشان می دهد تغذیه و مدیریت در دوره خشکی اثر زیادی بر عملکرد و سلامت پس از زایش دارند. اگر از تولید شیر گاوهای خود ناراضی هستید، پس برنامه گاوهای خشک خود را کنترل کنید. اهداف کلیدی برای دوره خشکی عبارتند از: حفظ ماده خشکی مصرفی (12/7 تا 14/5 کیلو در روز)، اجتناب از تغذیه بیش از حد، اجتناب از افزایش BCS، بهینه نمودن آسایش گاو، و رسیدگی به سلامت سم.
2- کاهش خطر تب شیر تحت بالینی در طول هفته اول پس از زایش. کلسیم پایین خون (زیر 8 میلی گرم در دسی لیتر) با کتوز، افزایش SCC، تاخیر در رجعت رحم، متریت، کاهش خوراک مصرفی، و کاهش تولید شیر مرتبط است.
3- بهینه کردن خوراک مصرفی پس از زایش. فراهم کردن 45 تا 70 لیتر آب گرم با محلول های نوشیدنی مناسب؛ دسترسی به TMR تازه؛ فراهم کردن 2/5 تا 5 کیلو یونجه تازه؛ حفظ پاکیزگی و تازگی خوراک در آخور.
4-بهینه کردن آسایش گاو. در گروه گاوهای تازه زا: تراکم 80 تا 85 درصد ظرفیت؛ سپری شدن 2 تا 3 هفته ای در گروه گاوهای تازه زا؛ فضای آخور بین 75 تا 90 سانتی متری به ازای هر گاو؛ حداقل نمودن تنش های اجتماعی (به ویژه برای تلیسه ها). برای سیستم های خنک سازی گاوهای شیری و خشک سرمایه گذاری کنید.
5-حفظ سلامت شکمبه و جلوگیری از اسیدوز. جیره های اوایل دوره شیردهی باید مقداری زیادی الیاف با قابلیت هضم بالا (31 تا 35 درصد NDF) داشته باشند. شبکه تورینه شکمبه را با فراهم کردن خوراک کافی خفظ کنید و از خالی بودن آخور پرهیز نمایید. بافر به صورت آزاد در آخور قرار دهید. کاری کنید که گاو نتواند خوراک را جدا کند.
6- گاوهای با سابقه بیماری را شناسایی کنید. گاوهایی که سابقه تب شیر، کتوز یا متریت دارند، با احتمال زیادتری به همان ناهنجاری ها دچار می شوند. توجه اضافی به این گاوهایی که زمینه ابتلا به ناهنجاری های متابولیکی را داشته اند، این امکان را به شما می دهد تا اقدامات پیش گیرانه مناسبتری انجام دهید. به عنوان مثال گاوهای 2 قلو آبستن یا تلیسه ها را زودتر به گروه گاوهای خشک منتقل کنید چرا که داده ها نشان می دهد که این گاوها 7 تا 10 روز زودتر زایمان می کنند.
7- BCS را کنترل کنید. توصیه های کنونی برای صنعت دامپروری از BCS 3 برای زایمان به جای BCS 3/5 که قبل توصیه می شد، حمایت می کنند. مفهوم پشت پرده این توصیه اجتناب از گاوهایی است که در طبقه “4+” قرار میگیرند. BCS پایین تر در زمان زایش این امکان را به شما می دهد که حدود 0/5 تا 1 واحد تنوع BCS در کل گله داشته باشید.
8- به افزودنی های خوراکی در این دوره بها دهید. گاوهای تازه زا بیشترین پتانسیل را برای سرمایه گذاری در بخش افزودنیها دارند. تحقیقات مستقل (نه وابسته به شرکت های تجاری) از افزودنیهای زیر حمایت می کنند:
یونوفرها (افزایش فراهمی گلوکز)، کولین (سلامت کبد را بهبود می هد)، اسیدهای آمینه محافظت شده (اسیدهای آمینه مورد نیاز را بدون تغذیه بیش از حد پروتئین فراهم می کنند)، چربی های محافظت شده (انرژی مصرفی را افزایش می دهند)، کشت مخمر (تخمیر شکمبه را پایدار می کنند).
9- از عوامل ضد تغذیه ای جلوگیری کنید. آنها در خوراک هایی که حاوی کپک هستند، یا مخمرهای وحشی، و مواد خوراکی سیلو شده به طور نامناسب وجود دارند. تعداد کپک بیش از 100000 کلونی به ازای هر گرم، خوراک مصرفی و قابلیت هضم خوراک را کاهش می دهد.
10- مقادیر مناسبی از آنتی اکسیدانت را دراختیار گاو قرار دهید. آنتی اکسیدانت ها (ویتامینE و سلنیوم) به کاهش اثر تنش اکسیداتیو (به عنوان مثال در موارد موبیلیزاسیون شدید بافت چربی، کیفیت نامناسب هوا، بیماری یا آسیب) که بازده سیستم ایمنی را کاهش می دهد، کمک می کنند.