آیا تا به حال در مورد بهترین زمان انجام تلقیح مصنوعی فکر کرده اید؟ آیا از خود پرسیده اید گاوی که در میانه روز فحل آمده است را باید شب تلقیح کرد یا صبح فردای آن روز؟

علی قهرمانی، 92

آیا تا به حال در مورد بهترین زمان انجام تلقیح مصنوعی فکر کرده اید؟ آیا از خود پرسیده اید گاوی که در میانه روز فحل آمده است را باید شب تلقیح کرد یا صبح فردای آن روز؟ مطمئنا این سوالی است که همیشه فکر شمار را به خود مشغول کرده است پس باید دید بهترنی زمان تلقیح چه موقع باشد.

• همانطور که می دانید، زمان استفاده از اسپرم و محل تخلیه آن برای به دست آوردن حداکثر باروری نقش بسیار زیادی دارد. در روش تلقیح مصنوعی، پس از قرار گرفتن اسپرم در رحم گاو شیری در حدود 8 تا 10 ساعت زمان لازم است تا اسپرم بارور کننده به لوله های تخمک بر رسیده و آماده عمل لقاح شود. پس از تخمک گذاری معمولا تخمک کمتر از 12 ساعت فرصت دارد تا بارور شود، در حالی که اسپرم پس از قرار گرفتن در رحم در حدود 24 ساعت قدرت حیات برای بارور کردن تخمک را دارد.
• به طور کلی هدف اصلی در تلقیح مصنوعی و بارور کردن دام آن است که قبل از مرحله تخمک گذاری، اسپرم موقعی در محیط رحم قرار داده شود که زمان رسیدن آن به تخمک . زمان مناسب باروری با هم همخوانی و تقارن داشته باشد

بر اساس اطلاعات موجود و روش های معمول، با مشاهده یک گاو فحل در صبح هنگام و عدم مشاهده فحلی آن در هنگام بعد از ظهر همان روز نتیجه گرفته می شود که این گاو بایستی در هنگام شب تلقیح شود. اگر آن گاو اولین علایم فحلی را در هنگام بعد از ظهر نشان دهد، بهترین زمان تلقیح ان صبح روز بعد خواهد بود.

به عبارت دیگر، بر اساس شیوه مرسوم روش دوبار بررسی روزانه علایم فحلی، به فاصله 12 ساعت گاوها مورد تلقیح قرار می گیرند. به عبارت ساده تر، گاوی که صبح فحل آید را عصر همان روز و گاوی که بعد از ظهر فحل آید را صبح روز بعد تلقیح می کنند، این نوع زمانبندی و برنامه ریزی این اطمینان را ایجاد می کند که گاوهای تلقیح شده به روش تلقیح مصنوعی، در مراحل آخر فحلی و یا در حدود 10 تا 14 ساعت قبل از تخمک گذاری تلقیح شوند.

• در حال حاضر، بر اساس شرایط موجود، ما می دانیم که بسیاری از تولید کنندگان شیر در آمریکا، گاوها را فقط یکبار در روز تلقیح می کنند و این زمانی است که مامور تلقیح مصنوعی در یک زمان خاصی از روز به گاوداری مراجعه می کند. به این معنی زمان فحلی تعدادی از گاو و تلیسه ممکن است در حدود 24 ساعت قبل از تلقیح آنها آغاز شده باشد. برای این گاوها ممکن است تعداد تلقیح به ازاء آبستنی مورد رضایت باشد، ولی به طور کلی بیشتر این گاوها قبل از مرحله مناسب برای باروری مطلوب مورد تلقیح قرار می گیرند.

از طرف دیگر، بعضی از مطالعات نشان می دهد که انجام تلقیح مصنوعی در موقعیت بسیار دیر هنگام، ممکن است منجر به مرگ زود رس جنین شده و موجب کاهش بازده تلقیح مصنوعی شود

روش های زیادی برای کمک به فحل یابی ایجاد شده اند ولی هنوز روش مشاهده ای فحل یابی کنترل دقیق تری از زمان مناسب تلقیح را بر اساس شروع علایم فحلی به دست می دهد بر اساس تحقیقات انجام شده به روش مشاهده ای فحلی، مرحله تخمک گذاری در گاوهای شیری در حدود 28 ساعت پس از مشاهده اولین فحلی ایستا، اتفاق می افتد. تحقیقات نشان می دهد که بهترین زمان تلقیح گاوهای شیرده بین 4 تا 12 ساعت پس از مشاهده اولین فحلی ایستا است.

پس از 12 ساعت به ویژه به ویژه 16 ساعت پس از مشاهده اولین فحلی، میزان باروری اسپرم به مقدار زیادی کاهش می یابد که با توجه به هزینه های زیاد در تهیه اسپرم موضوع قابل تامل بوده و ضرورت برنامه ریزی آن کاملا احساس می شود.