بهار به سرعت در حال سپری شدن است و حالا زمان آن است که خود را برای تابستان آماده نمایید. معمولا به دلیل کارهای مزرعه ای، آغاز فصل تنش حرارتی اغلب دامداران را دچار مشکل نموده و موجب عدم آمادگی آنها در مواجهه با نوسانات شدید دمایی می شود.

دکتراحسان محجوبی، 92

 تنش حرارتی با پیامدهای زیانبار زیادی همراه است.

یک راه سریع برای ارزیابی تنش حرارتی، شمارش تعداد تنفس در 10 راس از گاوهای گله است. اگر تعدا تنفس برای 7 راس گاو بیش از 80 تنفس در دقیقه باشد، شما با مشکل حاد تنش حرارتی روبرو هستید. اگر 5 راس ازین دامها سرعت تنفسی بیش از 100 بار در دقیقه داشته باشند، نیاز به اقدام فوری در جهت رفع تنش حرارتی وجود دارد. احتمالا این گاوها با دهان باز له له می زنند.

همانطور که شما خورا برای چالش هایی که تابستان به همراه دارید آماده می کنید، از کارهایی که می توانید در ماه بعد انجام دهید تا اثرات تنش حرارتی را در دامداری خود حداقل نمایید، لیستی در زیر ارائه میگردد:

1- همه جایگاه ها را به منظور بررسی نیاز به سایه بان و آبخوری بازدید کنید. فراهم کردن سایبان مناسب و آب تمیز و تازه به مقدار فراوان ارزانترین راه برای کمک به گاوها در تابستان است. مطمئن باشید که تمام بهاربندها و گروه های موجود در دامداریبه مقدار فراوان آب و سایه بان دسترسی داشته باشند. فراهم نمودن آب اضافی در محوطه نگهداری شیردوشی را در حالی که گاوها منتظرند تا دوشیده شوند و نیز در محوطه ای که بلافاصله از شیردوشی خارج می شوند، در دستور کار قرار دهید (در اکثر دامداری های کشور چنین سیستمی وجود ندارد).

2- فن ها را بررسی و تمیز کنید. تیغه ها و حفاظ های فن کثیف و خاک آلود عملکرد را به اندازه 30% کاهش می دهند، انرژی الکتریکی را هدر می دهند و بهره وری را کاهش می دهند. تمیز کردن منظم تیغه های فن می تواند کارآمدی را حداکثر نماید.

3- مه پاش ها، تایمرها و ترموستات ها را بررسی نمایید. اگر در بهاربندهایتان مه پاش دارید، نشتی ها را کنترل کنید و تایمر و ترموستات را تمیز نمایید.

4- سیستم بستر را تغییر دهید. باکتری های موجود در بستر در شرایط گرما و رطوبت در تابستان با سرعت بیشتری رشد می کنند. بستر را بیشتر و به دفعات بالاتری مورد بازدید قرار دهید و بستر را به منظور حداقل کردن ورم پستان سریعتر تعویض کنید.

5- دریچه ها و روپوش های تمام تاسیسات را باز نمایید.

6- نرخ تراکم دام را مجدادا بررسی نمایید. اگر گله شما بیش از  حد شلوغ است و قیمت شیر نیز پایین است، فروختن برخی از دامهای کم تولید ممکن است سودآور باشد در حالی که تنش را بر روی باقی گاوها کاهش می هد.

مبحث مهم دیگر در مدیریت تنش حرارتی در تابستان ، جیره گاو شیری است. با متخصص تغذیه خود درباره تغییرات جیره برای تابستان مشورت نمایید. نه تنها سرعت تنفس گاو و تراوش بزاق از دهان  در طی تنش حرارتی افزایش می یابد، بلکه کاهش نشخوار و لقمه بلعیده شده نیز مشکل دیگری است. بهمین علت، آنها به اسیدوز مستعد ترند. بنابراین، افزایش بافرها و سطوح پتاسیم به جیره برای جبران این کمبودها اهمیت دارد. همچنین افزایش انرژی جیره با کاهش علوفه و افزایش سطوح کنسانتره امری وسوسه انگیز است. اما، مراقب باشید چرا که اینکار موجب تشدید اثرات کاهش فعالیت جویدن خوراک میشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد تغییرات جیره ای در تنش حرارتی می توانید به مقالات گذشته همین وب سایت رجوع نمایید.

 در زیر لیستی از سایر راهکارهای مدیرتی خوراک دادن ارائه می شود که شاید به درد این تابستان بخورد:

1- دو (2) بار در روز خوراک دهید. در طول تنش، گاوها به جدا کردن خوراک مستعدترند. دفعات بیشتر خوراک دهی حس کنجکاوی را ترغیب می کند، خوراک تازه در اختیار گاو قرار می دهد . یک جیره پایدارتر را در اختیار دام می گذارد.

2- خوراک را به دفعات بیشتر در آخور هم بزنید (Push up).

3- سرعت جریان آب را بررسی کنید.

4- دفعات آنالیز اجزای خوراک را در جهت ارائه یک جیره پایدارتر به دام ها، افزایش دهید.

5- مواد خوراکی با کیفیت تری تهیه نمایید.

6- از تغییرات بزرگ و ناگهانی جیره پرهیز نمیایید که گاو را مجبور به خوراک زدگی می کند.

7- خوراک دادن در اوقات خنک تر روز را در دستور کار قرار دهید.

گاوهای خشک و انتظار زایش را فراموش نکنید. راهکارهای تخفیف حرارت برای آنها نیز اهمیت به سزایی دارند که الب نادیده گرفته می شود. گاوهای خشک تحت تنش گوساله های کوچکتری دارند و احتمالا مرده زایی در آنها بیشتر است. آغوز آنها کیفیت کمتری دارد و شیر کمتری در دوره شیردهی تولید خواهند نمود.

آماده سازی خوب برای تنش حرارتی، تنش کمتری برای شما و گله شما ایجاد خواهد نمود.