نوردهی برای تولید شیر بیشتر

در این مقاله ما در مورد فرصت‌هایی بحث می‌کنیم که با تغییر نوردهی می‌توان تولید شیر را افزایش داد. این مقاله برخی از چالش‌های عملی کنترل روشنایی‌های روز-بلند یا روز-کوتاه برای گاوهای شیری و خشک را توضیح می‌دهد.

روشنایی روز-بلند برای گاوهای شیرده

اصطبلی که به خوبی نوردهی شده است کارایی تاسیسات، آسایش و امنیت را افزایش می‌دهد. به علاوه، تحقیقات نشان داده‌اند که تولید شیر می‌تواند با تغییر دادن روشنایی تنظیم شود. قرار دادن گاوها در معرض نور به مدت 16 تا 18ساعت در روز با روشنایی 15 تا 20 footcandle (واحدروشنایی برابر تابش نور در فوت مربع که هر فوت مربع برابر است با 930 سانتی متر مربع) به دنبال 6 تا 8 ساعت تاریکی تولید شیر را به اندازه 8 تا 10درصد افزایش می‌دهد. این الگوی نوردهی اغلب به عنوان نوردهی روز-بلند نامیده می‌شود.

عوامل دیگری که باید در نظر گرفت

پاسخ تولید شیر به افزایش نوردهی 2-4 هفته زمان می‌برد. این پاسخ تدریجی ولی پایدار و تکرار پذیر است. به طور کلی مطالعات نشان داده‌اند که افزایش در تولید شیر می‌تواند از 5 تا 16 درصد دامنه داشته باشد، ولی بیشتر موارد بین 8 تا 10 درصد بوده است.

گاوهای شیرده‌ای که در معرض نوردهی روز-بلند قرار می‌گیرند نسبت به گاوهایی که در معرض نوردهی طبیعی هستند خوراک بیشتری مصرف می‌کنند. گاوها بیشتر می‌خورند چرا که آن‌ها در حال تولید کردن شیر بیشتر هستند – آن‌ها شیر بیشتر تولید نمی‌کنند بخاطر اینکه بیشتر می‌خورند! به عبارت دیگر، این گاوها اول، شیر بیشتر تولید می کنند و سپس خوراک بیشتری برای تامین نیازمندی‌هایشان مصرف می‌کنند.

نوردهی مقدار پروتئین یا اجسام جامد شیر را تغییر نمی‌دهد. این برنامه تنها اندکی درصد چربی شیر را کاهش می‌دهد، اما افزایش در شیر تولیدی اثر کاهش چربی شیر و خوراک مصرفی بیشتر را جبران می‌کند.

با این وجود، هیچ مزیتی در نوردهی 24  ساعته وجود ندارد. بدون یک دوره‌ی تاریکی گاوها قادر به تعیین طول روز نخواهند بود. تجربه نشان می‌دهد که 8-6 ساعت تاریکی یکنواخت لازم است تا گاوها به افزایش نوردهی پاسخ دهند.

یک تصور غلط رایج این است که گاوها نیازمند یک روشنایی کم نور در شب هستند تا خوراک و آب را در هنگام تاریکی پیدا کنند. این درست نیست، چرا که آن‌ها می‌توانند راه خود را در تاریکی پیدا کنند. به هر حال، تعدادی لامپ برای مقاصد مدیریتی مورد نیاز است. لامپ‌های قرمز کم نور به نظر نمی‌رسد که درک گاو از تاریکی را بر هم بزنند. آویزان کردن لامپ‌های قرمز کم نور (7/5 واتی) به فواصل 6 تا 9 متری از هم و 3 متر از سطح زمین، نور کافی را برای مشاهده گاوها بدون بر هم زدن برنامه نوردهی آن‌ها فراهم می‌کند.

برنامه نوردهی روز-کوتاه برای گاوهای خشک

یک برنامه نوردهی روز-کوتاه برای گاوهای خشک مناسب تر است. گاوهایی که به طور مستمر در معرض نوردهی روز-بلند هستند به تدریج توانایی خود را در افزایش تولید شیر در پاسخ به روزهای بلند از دست می دهند. به نظر می رسد که برنامه نوردهی روز-کوتاه گاو را مجدداً تنظیم می کند تا به افزایش طول روز در شیردهی آینده پاسخ مناسب نشان بدهد. این بدان معنی است که گاوهای خشک نباید همان رژیم نوردهی را داشته باشند که گاوهای شیری دارند. محدود کردن گاوهای خشک به کمتر از 12 ساعت نوردهی در روز، تضمین می کند که آنها در شیردهی بعدی به افزایش در نوردهی پاسخ قابل قبولی بدهند. برخی مطالعات هم نشان میدهد که نوردهی روز-کوتاه در دوره خشکی باعث افزایش مقاومت دام و پستان به عفونت های جدید می شود.

پاسخ به یک برنامه روز-کوتاه در دوره خشکی با اثرات فصل زایش بر روی تولید شیر نیز سازگار است. گاوهایی که در زمستان در نیمکره شمالی زمین زایمان می کنند، تولید شیر بیشتری نسبت به آن‌هایی که درتابستان زایمان می کنند، دارند.

یک چالش بزرگ بر سر راه این نوع برنامه این است که اغلب، گاوهای شیری و خشک نزدیک هم در یک اصطبل قرار دارند. گاوهای شیرده می توانند در یک اصطبلی که نور خوبی دارد و به صورت طبیعی تهویه می شود نگهداری شوند ولی گاوهای خشک نیازمند اصطبل دیگری هستند که با فن تهویه شود و نیز به صورت مصنوعی تاریک گردد.

 دکتر احسان محجوبی26 اسفند 92