چقدر به فرآیند نشخوار کردن اهمیت می‌دهید؟ آیا استانداردهای فعالیت نشخوار کردن را می‌دانید؟ آیا می‌دانید در زمان فحلی چه مقدار نشخوار کردن کاهش می‌یابد؟
نشخوار به وسیله‌ی عوامل تغذیه‌ای و مدیریتی نظیر مقدار و اندازه ذرات الیاف، شدت ازدحام در بهاربند، راهکارهای گروه‌بندی و سایر عوامل تنش زای موجود در سطح مدیریتی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. امروزه سیستم‌های نظارت نشخوار در ایالات متحده در حال استفاده در سطح فارم هستند و برای شناسایی مشکلات تغذیه‌ای، گاوهای فحل، ناهنجاری‌های تغذیه‌ای گاوهای تازه‌زا و تصحیح پروتکل‌های درمانی بر اساس پاسخ گاو به کار می‌رود. باید بخاطر داشت که پاسخ فرآیند نشخوار کردن به عوامل تنش‌زای محیطی نزدیک به 24 ساعت زودتر از سایر معیارهای تشخیصی نمود پیدا خواهد کرد.
نشخوار به طور مثبت با زمان خوراک دادن و ماده خشک مصرفی ارتباط دارد. معمولا به دنبال دوره‌های مصرف زیاد خوراک با یک وقفه‌ی 4 ساعته، گاوها بیشترین زمان را صرف نشخوار کردن میکنند. محدود کردن کردن خوراک موجب کاهش نشخوار می‌شود:
هر یک کیلوگرم کاهش در ماده خشک مصرفی تقریبا به مدت 44 دقیقه در روز نشخوار کردن را کم می‌کند.
به ازای هر کیلوگرم ماده خشبی مصرف شده گاوها به اندازه 80-25 دقیقه نشخوار میکنند. میانگین زمان نشخوار به ازای هر کیلوگرم NDF تقریبا 150 دقیقه برای علوفه بلند برآورد شده است. اما داده‌های اخیر پیشنهاد می‌کند که صرفاً «مقدار و کیفیت الیاف» در جیره تعیین کننده‌ی فرآیند نشخوار کردن نیست و ما به عنوان دامدار و متخصص تغذیه می‌توانیم حداکثر این پاسخ را در دام تغییر دهیم.
متخصصان تغذیه عمدتا روی مولفه نشخوار کردن از این منظر که به وسیله شکل فیزیکی و قابلیت هضم تحت تاثیر قرار می‌گیرد رصد میکنند. ولی می‌دانیم که گاوها می‌توانند به طور اختیاری نشخوارکردن را متوقف کنند و در محیط‌های تنش‌زا نشخوار نکنند. مقوله‌ی مدیریت، امروزه در حال تمرکز روی این عوامل غیر تغذیه‌ای موثر در بحث نشخوار است.
شکل زیر نشان دهنده عوامل مختلف مدیریتی است که می‌توانند فرآیند نشخوار را تحت تاثیر قرار دهند. نشخوار کردن یک روند 24 ساعته دارد و معمولاَ گاوهای بالغ 480 تا 540 دقیقه در روز نشخوار میکنند.
اثر تراکم
افزایش تراکم دام از 100 به 142 درصد میزان نشخوار را به اندازه 24 دقیقه در روز کاهش می‌دهد، در حالی که نشخوار کردن حین ایستادن را 36 دقیقه افزایش می‌دهد، و نشخوارکردن در حالت خوابیده به اندازه 56 دقیقه در روز کاهش می‌دهد. گاوهایی که رتبه پایین‌تری از لحاظ اجتماعی دارند نسبت به گاوهای بالاتر از لحاظ اجتماعی 35 درصد نشخوار کمتری میکنند. این قضیه وقتی که دام‌های شکم یک و چند شکم را با هم مخلوط می‌کنیم مشهودتر است.
نشخوار کردن در گاوها در 80 درصد موارد معمولا در زمانی که گاو خوابیده است رخ می دهد. گاوهای دوست دارند بیشتر به پهلوی چپ بخوابند و نشخوار کنند (بیش از 55 تا 60 درصد موارد). از دو سالگی به بعد با افزایش سن میزان نشخوارکردن هم افزایش می‌یابد.
گاوها تقریبا 450-550 دقیقه در روز نشخوار میکنند. داده های بدست آمده با استفاده از سیستم های نظارت نشخوار نشان می‌دهد که تا چه حد نشخوار کردن تحت تاثیر عوامل مختلف قرار می‌گیرد. برای مثال: زایمان، 225- دقیقه در روز؛ فحلی، 75- دقیقه؛ سم چینی، 39- دقیقه؛ و ورم پستان 63- در روز. اگر از چنین سیستم‌هایی بهره می بریم، انحراف 30-50 دقیقه از فعالیت نشخوار کردن می تواند به عنوان معیاری برای شناسایی دام های مشکل‌دار استفاده می‌شود.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد که انچه بیش از کل زمان نشخوار کردن اهمیت دارد، همانا تغییر روز-به-روز زمان نشخوار کردن است. مشخص شده است که استفاده از سیستم ثبت نشخوار موجب شناسایی زودتر دام‌های با جابجایی شیردان به اندازه 3 روز، گاوهای کتوزی به انداز 1/6 روز، عدم هضم به اندازه نصف روز، متریت به اندازه 0/8 روز، و ورم پستان به اندازه 0/8 روز شد.
داده‌های اخیر در مورد تنش حرارتی و نقش آن بر نشخوار نشان می‌دهد که یک رابطه منفی بین حداکثر THI روزانه و زمان نشخوار کردن وجود دارد و برای هر واحد بالای THI 76، نشخوار کردن به اندازه 2/2 دقیقه کاهش می‌یابد.
دکتر احسان محجوبی، 18 تیر 95
