علوفه در تغذیه گوساله؟ آری یا خیر؟
در طول یکسال گذشته مقالاتی که بر روی وب سایت گروه دامدار برتر قرار گرفته، عمدتا ترویجی و کاربردی بوده است. ولی مقاله امروز مقاله ای کاملا علمی است که به دلیل ماهیت بسیار خاص آن بر آن شدیم که برای اولین بار یک مقاله صرف علمی را روی سایت قرار دهیم. خوراک دادن و عملیات مدیریتی پرورش گوساله به گونه ای که مرسوم بوده (یعنی خوراک دادن محدود شسر، فراهم کردن استارتر به تنهایی، جایگاه انفرادی و ….) در حال حاضر به مسیله متخصصان مورد چالش قرار گرفته است؛ چرا که انجام این اعمال نه تنها حیوان را از انجام کارهای طبیعی اش باز می دارد، بلکه همچنین عرضه مواد مغذی را نیز محدود می نماید. تغذیه علوفه برای گوساله هایی که به طورمحدود با شیر تغذیه می شوند احتمالا می تواند مصرف غلات را تغییر دهدو بنابراین توسعه شکمبه را به تاخیر بیندازد. ولی این توصیه بیشتر در مواردی صادق بود که گوساله روزانه 4-5 لیتر شیر دریافت میکرد. ولی از انجایی که علاقه به دادن مقادیر بیشتری از شیر (20% وزن دن به جای 10% وزن بدن) در دنیا رو به افزایش است شاید این توصیه و برداشت قدیمی درست نباشد. این فرضیه در آزمایشی (با 30 راس تلیسه و گوساله نر) که اخیرا در مجله Dairy Science چاپ شده است، بررسی شده و نتایج به طور اعجاب آوری از دادن علوفه به طور آزاد به گوساله های تغذیه شده با مقادیر 20 % وزن بدن از شیر حمایت می کند! نتایج نشان داد که تغذیه علوفه آزاد، مصرف ماده خشک (علوفه و استارتر) و توسعه شکمبه را بهبود داد بدون اینکه وزن بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
اما چیزی که باعث شد امروز یک مقاله صرفا علمی روی سایت قرار بگیرد مطالعه ای که نشان داد تغذیه گوساله های پیش از شیرگیری با علوفه هایی نظیر علف خشک یولاف، کاه جو، یا تریتیکاله سیلو شده به صورت آزاد مصرف استارتر، کل ماده خشک و افزایش وزن را در مقایسه با گوساله هایی که علوفه دریافت نکردند بهبود می بخشد! در زیر خلاصه ای از این مطالعه که با 179 راس گوساله انجام شده است آورده می شود که بی نهایت جالب و برای خود ما شگفت انگیز بود:
از 179 راس (میانگین وزن بدن: 44.7 و میانگین سن: 8.3 روز) گوساله هلشتاین در یک آزمایش 3 بخشی برای تعیین اثر منابع مختلف علوفه ای بر روی عملکرد گوساله ها استفاده گردید. یعنی 60 گوساله به ازای هر آزمایش و هر آزمایش متشکل از 3 تیمار به شرح زیر بود:
آزمایش 1 |
تیمار شاهد (بدون علوفه) و فقط استارتر |
تیمار 2: استارتر+ یونجه خرد شده |
تیمار 3: استارتر+ علف خشک چاودار خرد شده |
آزمایش 2 |
تیمار شاهد (بدون علوفه) و فقط استارتر |
تیمار 2: استارتر+ علف خشک یولاف خرد شده |
تیمار 3: استارتر+ کاه جو خرد شده |
آزمایش 3 |
تیمار شاهد (بدون علوفه) و فقط استارتر |
تیمار 2: استارتر+ ذرت سیلو شده |
تیمار 3: استارتر+ تریتیکاله سیلو شده |
همه گوساله ها روزانه 2 وعده جایگزین شیر (هر وعده 2 لیتر با ماده خشک 12.5%) تا 50 روزگی دریافت می کردند و در هفته شیرگیری یعنی تا روز 57 فقط یک وعده شیر جایگزین دریافت نمودند. وقتی گوساله ها به سن 71 روزگی رسدند مطالعه پایان یافت.
نتایج:
1- در مقایسه با تیمار شاهد، گوساله های تغذیه شده با علف یولاف، سیلوی تریتیکاله و کاه جو استارتر بیشتری مصرف کردند (0.88 در برابر 1.14، 1.17 و 1.06، به ترتیب) و افزایش وزن روزانه بیشتری داشتند ( 0.72 در برابر 0.93، 0.88، و 0.88 کیلوگرم در روز).
2- گوساله های گروه چاودار، کاه جو، سیلوی ذرت و سیلوی تریتیکاله علوفه کمتری (51 گرم در روز) نسبت به یونجه خرد شده (120 گرم در روز) و علف خشک یولاف (101 گرم در روز) مصرف کردند.
3- قابلیت هضم ظاهری پروتین خام در گروه چاودار خرد شده، سیلوی ذرت، و یونجه خرد شده از گروه شاهد بالاتر بود (80.5 در برابر 76.4%).
4-در مقایسه با گروه شاهد، گوساله های گروه یونجه خرد شده، زمان کمتری را صرف خوردن استارتر و خوابیدن کردند، و همراه با گوساله های گروه چاودار به ترتیب 5.24 و 5.4 برابر زمان بیشتری را صرف نشخوار کردن نمودند. همچنین همان گوساله ها زمان کمتری را به انجام رفتارهای دهانی غیر-تغذیه ای پرداختند.
به طور کلی این نتیجه حاصل شد که فراهم نمودن آزاد یک منبع علوفه ای برای گوساله های پیش از شیرگیری ماده خشک مصرفی و عملکرد را بدون به خطر انداختن قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، و پروتئین خام بهبود می بخشد و بسته به منبع علوفه رفتارهای دهانی غیر تغذیه ای را کاهش و نشخوار را افزایش می دهد.