شیردادن فشرده چند صباحی است در کشور رواج پیدا کرده است. این برنامه ها در عمل موجب افزایش وزن های بسیار بیشتر از برنامه های مرسوم می گردد.

پر واضح است که یک تعریف ساده برای برنامه شیردهی فشرده در گوساله های پیش از شیرگیری وجود ندارد.

برنامه پایه ای یا استاندارد شیردادن چیست؟ سی سال پیش حدودا 2 لیتر شیر یا شیرخشک به طور روزانه و دوبار در روز به گوساله ها داده میشد. معمولا آن برنامه حدود 450 گرم پودر شیر خشک را برای گوساله ها تامین می کرد. 20 سال پیش هم همینطور بود. شاید برخی دامداران هنوز هم همین مقدار شیر را به گوساله ها می دهند!!!!

بسیار خوب، بیاید 3 برنامه شیردادن فشرده را که اخیرا در مقاله ای از گروه دکتر Hill چاپ شده است بررسی کنیم. این گروه اخیرا مقاله ای چاپ کرده اند که سه نوع برنامه مختلف شیردادن فشرده را بررسی کردند که در زیر آمده است. شیر خشک ها طوری رقیق شد که حدودا 14 درصد ماده خشک داشته باشند (شیر خشک 28 درصد پروتئین و 20 درصد چربی):

–         کمترین = 660 گرم شیر خشک به مدت 39 روز؛ 330 گرم شیرخشک به مدت 3 روز (2 بار شیردادن در 6:30 صبح و 2 بعداز ظهر)

–         متوسط = 880 گرم شیر خشک به مدت 5 روز؛ 1/1 کیلوگرم شیر خشک به مدت 23 روز؛ 660 گرم شیر خشک به مدت 18 روز؛ 330 گرم به مدت 7 روز

–         بالاترین = 880 گرم شیر خشک به مدت 5 روز؛ 1/1 کیلوگرم شیر خشک به مدت 37 روز؛ 560 گرم شیر خشک به مدت 7 روز.

«کمترین» یا ضعیف ترین برنامه حدودا 45 درصد از برنامه های استاندارد قوی تر بوده است. بنابراین، این تیمار نیز را می توان یک برنامه شیردهی «فشرده» نامگذاری کرد.

توجه کنید که برنامه «متوسط» به مدت 4 هفته مقدار شیر بیشتری برای گوساله ها تامین می کند و سپس به صورت پله کانی کم می شود تا مقدار آن به 330 گرم در روز برسد.

یکی از پیامدهای شیر یا شیر خشک بیشتر دادن این است که گوساله ها دیرتر شروع به مصرف استارتر می کنند. تجربه چندین ساله نویسنده این مقاله این بوده است که وقتی مقدار شیر خشک را زیاد می کرده ام، چند روز بیشتر هم به گوساله ها اجازه می دادم تا به طور معمول شروع به مصرف استارتر کنند.

نویسنده این مقاله برنامه «متوسط» را چندین سال اجرا کرده است. به محض اینکه گوساله های یک ردیف گوساله دانی شروع به مصرف 250 گرم استارتر در روز و به مدت چند روز می کردند از مرحله 2 به مرحله 1 این برنامه اقدام می کرده است (یعنی از 1/1 کیلو به 880 گرم شیر خشک در روز). پیش از اینکه شیر را به طور کامل قطع کنند، گوساله ها به راحتی حدود 2 کیلو و 300 کیلوگرم استارتر در روز مصرف می کردند.

اما، مهم بود که همه گوساله ها یک جور رفتار نکردند. اگر درست به یاد بیاورم، حدود 20 درصد از گوساله ها را باید چند روز بیشتر نگه می داشتیم تا مصرف استارتر در آنها به حداقل نیم کیلو در روز برسد. در چنین شرایطی مجبور بودیم برچسب یا نشانه ای روی استال آنها بگذاریم تا فراموش نکنیم که باید برنامه شیردهی آنها را ادامه دهیم. تصور من این است که انعطاف داشتن در برنامه از شیرگیری به ما کمک کرد تا گوساله های سالمتری در جایگاه های انتقالی داشته باشیم.