توازن نسبت کلسیم و فسفر در جیره اسب
اطمینان از بالانس بودن جیره خوراکی، یکی از مهمترین شاخه‌ها در نگهداری اسب می‌باشد. بطور خاص توازن نسبت کلسیم و فسفر در جیره اسب بسیار حیاتی است. زیرا اسب‌هایی که در جیره خود کمبود یا افزایش کلسیم و فسفر دارند در معرض بیماری‌ها و مشکلات بسیاری قرار دارند.
کلسیم در اسب به عادی بودن فعالیت مغزی و عملکرد ماهیچه‌ای کمک می‌کند. همچنین به عملکرد ماهیچه‌های اسکلتی و انقباضات روده‌ای کمک می‌نماید. فسفر به تنظیم انقباضات قلب و ماهیچه، فعالیت سلولی و مصرف گلوکز کمک می‌کند.
نسبت کلسیم به فسفر
نسبت کلسیم به فسفر در جیره اسب‌ها از این جهت مهم است که هر دو این عناصر در کنار هم فعالیت نزدیکی دارند. جیره متوازن اسب بایستی 1.5 – 0.15 درصد کلسیم و 0.6 – 0.15 درصد فسفر در ماده خشک خوراک داشته باشد. نسبت کلسیم به فسفر کمتر از 1:1 (یک به یک) می‌تواند عواقب منفی روی اسکلت اسب بگذارد. به زبان ساده بایستی در جیره اسب میزان کلسیم و فسفر به یک میزان تأمین شود و به هیچ میزانی کمتر نباشد.
کمبود
بیشتر حیوانات دارای کمبود کلسیم و فسفر علائم بالینی نامحسوسی نشان می‌دهند. عموماً به این خاطر که بیشتر نتایج منفی حاصل از کمبود کلسیم و فسفر بصورت داخلی است. زمانی که فشار خون پایین است بدن اسب کلسیم و فسفر را از استخوان آزاد می‌کند تا عملکرد طبیعی بدن ادامه یابد. این کار ممکن است سبب ایجاد مشکلاتی در بدن شود.
کمبود مزمن کلسیم باعث ایجاد رشد غیرعادی اسکلتی، لنگش، استخوان‌های ضعیف، شکستگی، رشد ضعیف و عملکرد ضعیف اسب می‌شود و کمبود کلسیم حاد منجر به ایجاد علائم عصبی (مانند حمله ناگهانی)، لرزش عضلانی، کاهش حرکات روده و در مادیان‌های آبستن سخت‌زایی و جفت ماندگی ایجاد می‌کند.
کمبود فسفر در اسب‌ها اغلب نشانه‌های بالینی از قبیل ضعف و لرزش عضلانی دارد. بعلاوه کمبود فسفر می‌تواند مانع از تنظیم نیاز انرژی به شکل صحیح شود و منجر به افزایش سطح گلوکز و چربی در خون می‌گردد.
سمیت
مسمومیت با فسفر بیشتر از مسمومیت با کلسیم در اسب‌ها مشاهده می‌شود. اسب‌هایی که دچار مسمومیت با فسفر شده‌اند اغلب علائم مشابه با کمبود کلسیم نشان می‌دهند. فسفر اضافی در روده به کلسیم متصل می‌شود و جذب کلسیم را کاهش می‌دهد. همچنین بدن اسب برای دفع فسفر اضافی از بدن، کلسیم را از استخوان ها آزاد می‌کند که منجر به ضعیف شدن استخوان‌ها می‌گردد.
مسمومیت با کلسیم بسیار نادر است و در صورتی که در جیره اسب به میزان کافی فسفر وجود داشته باشد، احتمال بروز اثرات زیان آور مسمومیت با کلسیم وجود نخواهد داشت.
اغلب اسب‌هایی که جیره متوازن از کلسیم و فسفر را از طریق علوفه با کیفیت و خوراک‌های کنسانتره‌ای دریافت می‌کنند نیازشان به کلسیم و فسفر برطرف می‌شود. باید توجه داشت که برخی علوفه‌ها از نظر فسفر ضعیف هستند و باید از این نظر آزمایش شوند. همچنین کره‌ها، اسب‌های فعالیت سنگین ورزشی، مادیان‌های آبستن و در حال شیردهی نیاز بالاتری از کلسیم و فسفر دارند. مالکین بایستی از خوراک‌های ویژه این گروه‌ها و یا از مکمل‌های معدنی – ویتامینه برای تأمین این نیاز استفاده نمایند.
نسبت کلسیم به فسفر در یونجه، تیموتی و کاه جو
یک آزمایش خون ساده می‌تواند کمبود یا سمیت کلسیم و فسفر را در خون نشان دهد. بنابراین بهتر است با متخصص نغذیه یا دامپزشک خود درباره مقدار مورد نیاز این عناصر مشورت نمایید. همچنین بایستی میزان کلسیم و فسفر علوفه مصرفی و کنسانتره را بدانید تا از تأمین نیاز اسب خود اطمینان حاصل کنید. در نهایت توجه داشته باشید دامپزشک یا متخصص تغذیه شما می‌تواند برنامه‌ای برای متوازن نگه داشتن مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز اسب شما برایتان تجویز نماید.
منابع:
Hiny K. Minerals for Horses: Calcium and Phosphorus. (2017). Oklahoma Cooperative Extension Service.
Trobio R. E., Disorders of calcium and phosphate metabolism in horses. (2011). Vet Clin North Am Equine Pract.
