عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم

نیاز به تعادل  در تمام جنبه های سواری وجود دارد. مربیان برنامه تمرینی متعادلی برای اسب ها دارند. نعل بندان تمام سعی خود را برای اسب های با سُم متعادل انجام می دهند و البته مهم ترین هدف، داشتن برنامه خوراکی متعادل از کنسانتره و علوفه برای اسب شما است تا بتوان عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم را بطور کامل تامین نمود.

سلامت سُم توسط چندین عامل از جمله ژنتیک، محیط و تغذیه مشخص می شود. برخی اسب ها بصورت ژنتیکی دارای سُم های ضعیفی هستند که قابل تغییر نیست. ولی مراقبت مداوم و تغذیه در مورد اسب هایی که از نظر ژنتیکی دارای سُم های خوبی هستند در سلامت سم بسیار موثر است.

عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم

مواد مغذی موثر بر سلامت سُم متعددند . یک جیره کاملا متعادل عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم را به خوبی تامین می کند، ولی  باید توجه داشت که هر اسب منحصر به فرد است بسته به مرحله زندگی و فعالیتی که دارد نیازهای غذایی مختلفی دارد. در ادامه برخی عوامل تغذیه ای کلیدی و اثرات آن ها بر سلامت سم اسب ها تشریح می گردد.

باید در نظر داشت تمامی عوامل موثر بر سلامت سُم  که برای کیفیت خوب و رشد مطلوب سُم مورد نیاز است مشابه نیازهای خوراکی پوشش سالم و سیستم ایمنی قوی است.

انرژی

انرژی یا محتوای کالری خوراک می تواند بر رشد سُم موثر باشد. بر این اساس جیره های با محتوای انرژی پایین علاوه بر اینکه افزایش وزن کمتری را موجب می شوند، رشد سم را هم محدود می کنند.

پروتئین

کمبود پروتئین نیز اثر مشابه کمبود انرژی بر رشد سُم دارد. زیرا جنس سم از کراتین می باشد که نوعی پروتئین است. کراتین پروتئینی بسیار قوی و از مهمترین اجزای پوست، یال، دم  و سُم می باشد. کراتین از زنجیره ای اسید آمینه تشکیل شده است که بسته9 به توالی اسید آمینه ممکن است ترکیب سخت و انعطاف پذیری همچون سُم و یا ساختاری نرم همچون پوست ایجاد نماید.

بدن اسب می تواند بسیاری از اسیدهای آمینه را به یکدیگر تبدیل کند، بنابراین  اسب در  زمینه بسیاری از اسیدهای آمینه دچار کمبود نمی گردد. یکی از اسیدهای آمینه ای که باید حتما در خوراک وجود داشته باشد و توسط اسیدهای آمینه دیگر ساخته نمی شود اسید آمینه متیونین است. متیونین دارای پیوندهای گوگرد می باشد که همین مسئله باعث می شود این تفکر بوجود بیاید که در جیره باید گوگرد وجود داشته باشد. نیاز اسب ها به گوگرد توسط علوفه و سایر مواد موجود در خوراک ها تامین می شود. ضمن اینکه تغذیه با گوگرد منجر به ساخت متیونین نمی شود و این اسید آمینه در علوفه وجود دارد. کمبود این اسید آمینه در حالتی رخ می دهد که استفاده از غلات در جیره زیاد و میزان علوفه کم باشد.

باید توجه داشت که مصرف بالای متیونین یکی از دلایل انباشتگی آهن، مس و روی است که می تواند منجر به تخریب سم و بیماری خط سفید شود.

در یک تحقیق در زمینه ارتباط رشد سم و تغذیه در کره ها رشد سم کره های از شیر گرفته شده که با خوراک 10 درصد پروتئین تغذیه شده بودند تنها دو سوم کره هایی بود که با خوراک محتوی 14.5 درصد پروتئین تغذیه شده بودند.

چربی

چربی ها در سُم یک سد غیرقابل نفوذ در کمک به اتصالات بین سلولی ایجاد می کنند که مانع از ورود باکتری و قارچ به داخل سُم می شوند. بنابراین خوراک های محتوی مقادیر کافی از چربی برای سُم مفید هستند و یکی از عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت سُم می باشند.

پریوپل (Periople) که لایه محافظتی تاج سُم می باشد، از کراتین متراکم و اسید چرب ساخته شده است. این لایه به عنوان یک محافظ از خروج رطوبت لایه های داخلی جلوگیری کرده و از ورود آب به داخل هم جلوگیری می کند.

ویتامین ها

اغلب ویتامین هایی نظیر ویتامین A و ویتامین های گروه B نظیر بیوتین، فولیک اسید و B12 در علوفه ها وجود دارند و یا توسط میکروارگانیزم های دستگاه گوارش ساخته می شوند. بنابراین احتمال کاهش کیفیت سم در اثر کمبود آن ها چایین است.

بیوتین

بیشترین ویتامینی که در مورد ارتبایش با سم مورد بررسی قرار گرفته بیوتین است. بیوتین ویتامین محلول در آبی است که توسط میکروارگانیزم ها در دستگاه گوارش ساخته می شود. مطالعات صورت گرفته اثرات متنوعی از مکمل های بیوتین بر رشد و کیفیت سم نشان داده اند.

در اسب هایی که با وجود محیط خوب و جیره متعادل دارای کیفیت سم پایینی هستند، با مکمل های بیوتین کیفیت سم بهبود پیدا می کند. بطور کلی جیره های با غلات بالا و علوفه کم احتمال کمبود بیوتین بیشتری دارند.

ویتامین E

ویتامین E یک آنتی اکسیدان مهم است که یکی از نقش های آن محافظت از چربی هاست. کمبود این ویتامین در جیره های بالانس کمتر اتفاق می افتد با این حال بطور کلی بهتر است که این ویتامین به طور دائمی در جیره اسب گنجانهد شود.

نقش تعادل مواد معدنی در رشد و کیفیت سم

تعادل مواد معدنی هم از عوامل مهم در رشد و کیفیت سُم می باشد. برای مثال در تحقیقیاتی که توسط هرینگتون، والش و وایت در سال 1973 صورت گرفت مشخص شد که روی نقش مهمی در کراتینه شدن طبیعی سم ایفا می کند. در این تحقیق نشان داده شد که اسب هایی که استحکام بخش شاخی سم آن ها پایین است میزان روی موجود در پلاسمای خونشان پایین تر از اسب هایی است که هیچ آسیب یا مشکلی در سُم خود ندارند.

کلسیم و فسفر

کلسیم و فسفر و نسبت هر یک به دیگری در رشد سم موثر است. کلسیم برای اتصال بین سلولی در لایه شاخی سُم مورد نیاز است. کلسیم همچنین در متابولیسم داخل سلولی چربی ها اهمیت دارد. مقادیر بیش از حد نیاز فسفر می تواند از جذب کلسیم در روده باریک جلوگیری کند. این مسئله می تواند منجر به استخوان های ضعیف و غیرطبیعی شده و بر اتصال بین سلول ها اثرگذار باشد.

سلنیم

سلنیم یک آنتی اکسیدان مهم برای حفاظت غشای سلولی است. با اینحال مقادیر بالای سلنیم در جیره می تواند منجر به جایگزینی سلنیم با گوگرد در فیبرهای کراتینی شده و در نتیجه کیفیت ساختاری سم ضعیف می گردد.

اسب هاي مبتلا به مسموميت مزمن با سلنيوم داراي ريزش مو و لنگش به مدت زمان هاي متفاوتي مي باشند . پوشش مو در اين حيوانات اغلب کدر ، کوتاه و شکننده است و موهاي دم و چانه ممکن است کوتاه باشد .

ديواره هاي سم در هر چهار اندام حرکتي معمولا داراي شيارها يا ترک هاي متحدالشکلي است که ممکن است به بافت مورق حساس نيز کشيده شود. همچنین در موارد حاد خونریزی باندهای کرونری، کنده شدن سم و لامینیتیس رخ می دهد.

جدا شدن نوار تاجی سم در مسمومیت سلنیومی

توجه به این نکته ضروری است که برای اغلب اسب ها، جیره ای با بیوتین طبیعی، آمینواسید و اسید چرب متعادل و مقادیر کافی ویتامین و مواد معدنی می تواند منجر به رشد کافی سم و کیفیت بالای آن گردد.