پیشگیری از تنش حرارتی در گاوهای خشک

آیا باید به گاو خشک هم در جهت پیشگیری از تبعات تنش حرارتی توجه کرد؟ پیشگیری از تنش حرارتی در گاوهای خشک چقدر اهمیت دارد؟

 در این مقاله به مرور برخی نکات مطرح شده در وبینار ماه گذشته مجله هوردز دیری من می پردازیم. موضوع وبینار در مورد پیشگیری از تنش حرارتی در گاوهای خشک بود. 2 نکته بسیار مهم در همین ابتدا ذهن خواننده را درگیر می کند که توجه به آنها بسیاری از مشکلات پیش آمده در طول تابستان را کم خواهد نمود:

1- توجه به تنش حرارتی در گاوهای خشک که همواره مظلوم ترین گاوهای موجود در گله هستند و کم ترین توجه مدیریتی و تغذیه ای به آنها می شود.

2- توجه به بحث تنش حرارتی در حالی که ما هنوز در روزهای پایانی زمستان هستیم و اینکه از الان باید به فکر تنش حرارتی باشیم نه وقتی که تنش حرارتی شروع شد.

سخنران این وبینار دکتر جِف دال از دانشگاه فلوریدا بود که در زمینه تنش حرارتی در گاوهای خشک در دنیا صاحب نظر هستند.

همیشه با شروع تنش حرارتی اولین گروهی که مورد توجه قرار می گیرند گاوهای شیرده هستند که امکانات سرمایشی برای آنها فراهم می شود، غافل از اینکه گاوهای خشک نیز نیاز به توجه دارند چرا که سلولهای ترشحی شیر در پستان در دوره خشکی در حال تکثیر و ازدیاد هستند. تنش حرارتی در گاوهای شیری با کاهش خوراک مصرفی، تولید شیر، له له زدن و پیامدهای دیگر همراه است. بهبود از شرایط تنش حرارتی به طول مدت قرار گرفتن در معرض آن بستگی دارد. اما گاوهای خشک چی؟

در ادامه به صورت تیتر وار رئوس  مطالب مطرح شده ذکر خواهد شد که امیدوارم مورد استفاده قرار گیرد:

دکتر دال خلاصه داده های 4 ساله در فلوریدا را در مورد تولید شیر ارائه داد و نشان داد که اوج افزایش دمای محیط در ماه های خرداد و تیر و مرداد است اما اوج افت تولید شیر به ازای هر راس در شهریور و اوایل مهر اتفاق می افتد!!! این حقیقت به طور جالبی نشان می دهد که تنش حرارتی فقط گاوهای شیرده را هدف قرار نمی دهد، بلکه عملکرد گاوهای خشکی که در تنش حرارتی قرار گرفته اند و وارد شیردهی بعدی می شوند را به شدت به مخاطره می اندازد! بنده مشابه این افت تولید را در شرایط شهرستان ورامین به وضوح دیده ام و مطمئنم سایر دامداران نیز این نکته را تایید می نمایند. بنابراین پیشگیری از تنش حرارتی در گاوهای خشک اهمیت زیادی دارد.

تنش و استرس گرمایی در گاو

خنک کردن دام ها در دوره خشکی موجب افزایش 4 کیلویی در تولید شیر دام ها تا 40 هفته پس از زایش گردید! فقط با خنک کردن دامها در دوره خشکی شما می توانید سود زیادی عاید خود کنید. مطالعات زیادی این مقدار افزایش تولید را تایید کرده اند و سوال اینجاست که چرا ما همواره به این گروه از گاوها کمترین توجه را می کنیم؟

خنک کردن گاوها در دوره خشکی پرولاکتین را کاهش می دهد که شاید مکانیسمی برای افزایش تولید شیر در شیردهی بعدی باشد (در واقع در روزهای کوتاه سال پرولاکتین کمتر ترشح می شود و در روزهای بلند بیشتر می شود که به همین خاطر توصیه می شود برای گاوهای خشک برنامه نوردهی کوتاه مدت داشته باشیم تا پرولاکتین کمتری ترشح کرده و در شیردهی بعدی عملکرد بالاتری داشته باشد).

خنک کردن در دوره خشکی، تعداد سلولهای اپتلیوم پستان را افزایش می دهد که به عنوان مکانیسم دیگری در افزایش عملکرد شیردهی مطرح است.

در گاوهای خشک نیز تنش حرارتی می تواند 3-4 کیلو ماده خشک مصرفی را کاهش دهد و دمای رکتوم را تا 0/4 درجه بالا ببرد.

خنک کردن گاوهای خشک سرعت تکثیر لمفوسیت ها را به عنوان شاخص های سیستم ایمنی افزایش می دهد. همچنین، سرد کردن دام ها در دوره خشکی می تواند عملکرد نوتروفیل ها را پس از زایش بهبود و تعداد گلبول های سفید را افزایش دهد.

خشک کردن گاوها در طول ماههای سرد سال (آذر، دی و بهمن) نسبت به ماه های گرم سال (خرداد، تیر، مرداد) موجب بهبود عملکرد تولیدی و کاهش بروز ورم پستان، جفت ماندگی و مشکلات تنفسی می گردد. همچنین موجب کاهش روزهای تا اولین تلقیح، روزهای باز و تعداد تلقیحات می گردد.

از سایر اثرات مفید خنک کرن دام در دوره خشکی می توان به افزایش وزن گوساله اشاره کرد که در گوهای تنشی وزن تولد گوساله ها به شدت کم می شود. این امر موجب کاهش وزن از شیرگیری نیز می شود. به علاوه، کاهش تنش حرارتی در گاوهای خشک، موجب افزایش بازده جذب ایمنوگلوبین G در گوساله نیز می گردد ولی روی کیفیت آغوز تاثیری ندارد. جالب تر اینکه این اختلاف وزن تا یک سالگی نیز ادامه می یابد، یعنی گوساله های متولد شده از مادران تحت تنش حرارتی در دوره خشکی، تا یک سالگی از همتایان خود کوچکتر هستند و قد کوتاهتری هم دارند. لطفا به اهمیت خنک کردن دام در دوره خشکی توجه نمایید.

تلیسه های متولد شده از مادرانی که در دوره خشکی در معرض تنش حرارتی بوده اند: 1) تعداد سرویس بیشتری به ازای آبستنی نیاز دارند، 2) سن در زمان آبستنی آنها بیشتر است، 3) تعدادی که شیردهی اول را تکمیل کنند کمتر خواهد بود و 4) در شیردهی اول 4-5 کیلو در روز شیر کمتری تولید می کنند.

توجه کنید که 6 هفته تنش حرارتی در رحم مادر موجب این همه تفاوت شده است. لطفا به گاوهای خشک برای سودآوری خودتان توجه نمایید.

امیدوارم ازمطالب مطرح شده استفاده نمایید.