انرژی مورد نیاز گوساله

در این مقاله سعی شده است تا انرژی مورد نیاز گوساله بررسی، با مفاهیم انرژی قابل متابولیسم و انرژی کل آشنا و در انتها پیشنهاداتی جهت پرورش بهتر گوساله ها عنوان شده است.

(مولفین: محمد علی قاسمی – الناز ذوالفقاری – دپارتمان تحقیق و توسعه گروه دامدار برتر)

میزان متابولیسم پایه

متابولیسم یا سوخت و ساز در حالت پایه، حداقل انرژی مورد نیاز گوساله برای زنده ماندن، در شرایطی است که دچار استرس دمایی و نیز فعالیت محدودی دارد، می باشد. در شرایط متابولیسم در حالت پایه انرژی مورد نیاز برای انجام فرآیند زیستی از ذخایر بدنی تامین می شود. در مورد حیوانات خونگرم، تولید حرارت با اتلاف حرارت از بدن آنها برابر است. زیرا درجه حرارت بدن نسبتاً ثابت و بیشتر از درجه حرارت محیط است. از جمله عوامل موثر در متابولیسم در حالت پایه می توان به سن گوساله، عوامل تنش زا، عوامل فیزیولوژیکی، فعالیت فیزیکی و پروتئین بافتی و تغذیه قبل اشاره کرد.

انرژی قابل متابولیسم

گوساله مانند حیوانات دیگر نیاز به مواد مغذی برای نگه داری و رشد دارد. نرخ رشد بیان کننده ی افزایش سایز بدن و همچنین وزن و ارتفاع از هنگام تولد می باشد. در اینجا چند تعریف کلی را مجددا مورد بررسی قرار می دهیم.

احتیاج انرژی قابل متابولیسم (Energy metabolism) برای نگه داری گوساله، مقدار انرژی است که گوساله با مصرف آن کاهش و افزایش انرژی در بدن نداشته باشد.

انرژی کل یا انرژی خام (GE) مقدار حرارتی است که از اکسیداسیون کل غذا، خوراک و یا سایر مواد حاصل می شود. به عبارت دیگر کل خوراک مصرفی و دفعیات دام اعم از ادرار، مدفوع، دفع متان را شامل می شود.

فعالیتهای نگه داری، فعالیتهای پایه ای هستند که برای زنده ماندن حیوان لازم می باشد (5).

ذخیره انرژی مورد نیاز گوساله در بافتها به طور عمده به صورت پروتئین و چربی است. همانطور که می دانید رشد گوساله های جوان قبل از شیردهی به طور کلی در سیستم اسکلتی و ماهیچه ای اتفاق می افتد. بنابراین مقدار چربی از قسمتهای طبیعی بافتهای رشد یافته به همراه انرژی باقی مانده اضافی، به عنوان تری آسیل گلیسیرول به درون بافتهای چربی جا به جا می شوند. (4)

انجمن تحقیقاتی ملی آمریکا (2001) نیز احتیاجات انرژی قابل  متابولیسم (ME) را برای گوساله هایی با وزن کمتر از 1000Kg مشخص شده است. احتیاجات انرژی قابل متابوایسم برای نگه داری یک گوساله 45 کیلوگرمی فقط تحت شرایط حرارتی خنثی به تقریب 75/1 مگاکالری در روز می باشد. (3) شیر کامل حاوی 37/5 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک می باشد. به این معنی است که یک گوساله 45 کیلوگرمی فقط برای نگه داری حدود 325 گرم ماده جامد شیر یا 6/3 کیلوگرم شیر کامل به تقریب (5/2 لیتر) در روز نیاز دارد. چون اکثر جایگزین های شیر ترکیبات چربی کمتر از شیر کامل دارند، به ازای هر واحد ماده جامد انرژی قابل متابولیسم کمتری دارند (7/4 – 6/4) مگاکالری در کیلوگرم. بنابراین یک گوساله 45 کیلوگرمی برای نگه داری خود به حدوداً 480 گرم جایگزین شیر (در حدود 3 لیتر خورانده می شود) نیاز دارد (4) وقتی که محتویات انرژی قابل متابولیسم شیر یا جایگزین شیر ناشناخته است، می توان از روی ترکیبات مواد مغذی آن را تخمین زد. انجمن تحقیقات ملی آمریکا (2001) انرژی قابل متابولیسم شیر کامل 93 درصد انرژی کل (GE) تعریف کرده (3).

وقتی شیر کامل (یا شیر ورم پستانی پاستوریزه شده) به گوساله خورانده می شود، انرژی کل در مواد حامد را می توان با استفاده از یکی از معامله ی زیر تخمین زد ( 2 و 3)

GE: (0.0923*%Fat) + (0.0492*%SNF) – 0.0564

 (لاکتوز % × 0395/0)+(پروتئین حقیقی% × 0586/0)+(چربی%×0911/0) :GE

روی (1980) بیان کرد که در گوساله های پیش از نشخوارکننده شدن افزایش وزن بدن به طور عمده تابع افزایش پروتئین است که در معامله زیر مشخص شده است. (6)

(افزایش چربی)618/0+ (افزایش پروتئین) 92/3  + 175/0 = افزایش وزن زنده

بلاکستر و همکاران (1951) به ازای هر 100 گرم افزایش وزن در گوساله های شیرخوار جوان 5/16 گرم پروتئین ذخیره می شود. هر 5/16 گرم پروتئین تقریباً 60 گرم آب همراه دارد. محتوای انرژی افزایش وزن به طور عمده به وسیله ی مقدار چربی تعیین می شود. انرژی ذخیره شده به صورت چربی در گوساله های جوان شیرخوار 70-50 درصد کل انرژی افزایش وزن محسوب می شود (1)

بنابراین می توان نتیجه گرفت که گوساله ها برای افزایش وزن بیشتر ارتفاع و رشد اسکلتی بیش از 16.5 گرم پروتئین در روز را نیازمندند. لذا این افزایش مقدار پروتئین در گوساله، باعث خروج سریعتر از باکس گوساله دانی و تکامل سریعتر شکمبه و در نهایت رسیدن به دو برابر وزن تولد در دو ماهگی می شود.

منابع:

1. Alschuler, L. (1998). Grean Tea: Healing tonic. Am. J. Natur. Med., 5: 28-31
2. Bafundo, K. W., Cox, L. A. and Bywater, R. (2003). Review lends perspective to recent scientific findings on virginiamycin, antibiotic resistance debate. Feedstuffs. 75(3): 26-27.
3. Baurhoo, B. Phillip, L. and Ruiz-Feria, C. A. (2007). Effects of purified lignin and mannan oligosaccharides on intestinal integrity and microbial populations in the ceca and litter of broiler chickens. Poultry Science. 86:1070-1078.
4. Buresh, R.E., Miles, R.D. and Harms, R.H. (1985). Influnce of virginiamycin on phosphorus utilization by broiler chicks. Poult. Sci. 64: 757-758.
5. Chantre, P., and Lairon, D. (2002). Recent findings of green tea extract AR25 (exolise) and its activity for the treatment of obesity. Phytomedicine. 9: 3-8.
6. Gibson, G.R. and Roberfroid, M.B. 1995. Dietary modulation of the colonic microbiota: introducting the concept of prebiotics. Journal of Nutrition 125: 1401-1412.