هنگامی که گاوها از لحاظ پروتئین قابل متابولیسم (MP) کمبود دارند، عضله و سایر منابع پروتئینی بدن در جبران این کمبود تجزیه خواهند شد. این پدیده در 10 روز اول پس از زایش شایعتر خواهد بود.
دکتر احسان محجوبی 8 تیر 93
هنگامی که گاوها از لحاظ پروتئین قابل متابولیسم (MP) کمبود دارند، عضله و سایر منابع پروتئینی بدن در جبران این کمبود تجزیه خواهند شد. این پدیده در 10 روز اول پس از زایش شایعتر خواهد بود.
در طول سالهای گذشته، توجه بسیار ویژه و تحقیقات گسترده ای به سمت مطالعه توازن منفی انرژی در گاوهای اوایل دوره شیردهی سوق پیدا کرده است. ولی آیا به راستی ما باید در مورد توازن منفی پروتئین گاوهای تازه زای خود هم نگران باشیم؟ به طور کلی، به آن اندازه که توازن منفی انرژی در گاوهای تازه زا مورد توجه قرار می گیرد، به توازن منفی پروتئین آن قدر بها نمی دهیم. دکتر Heather Dann از موسسه تحقیقاتی مینِر تحقیقات خوبی را در مورد توازن منفی پروتئین در گاوهای تازه زا انجام داده است که در این مقاله به چکیده ای از آن خواهیم پرداخت.
در اوایل دوره شیردهی، گاوها برای تامین نیازهای اسید آمینه ای خود در تلاشند تا خوراک بیشتری بخورند. به همین علت، فرموله کردن جیره هایی که بتواند احتیاجات پروتئین قابل متابولیسم آنها را برآورده نماید سخت خواهد بود.
وقتی کمبود MP وجود دارد، گاوها عضله خود را موبلیزه می کنند تا اسیدآمینه مورد نیاز را تامین کنند. یک گاو پر تولید در هفته اول تا 10 روز اول پس از زایش می تواند روزانه تا 1 کیلوگرم از پروتئین های بدنش را موبلیزه نماید. این درست زمانی است که توازن منفی پروتئین در بدترین حالت خود قرار دارد.
در طول 5 تا 6 هفته اول پس از زایش یک گاو پر تولید می تواند نزدیک به 21 کیلو از ذخایر پروتئینی بدنش را که بسیار ناپایدار هستند، موبلیزه نماید. بسیاری از گاوها بین 3 تا 6 هفته پس از زایش به توازن مثبت پروتئین بر می گردند.
اگرچه موبلیزاسیون پروتئین در تامین کمبود پروتئین و انرژی نقش دارد، اما استفاده بیش از حد از ذخایر بدنی خطر ناهنجاری های متابولیکی و عملکرد ضعیف را در دام افزایش می دهد.
بسیاری از متخصصان تغذیه جیره های انتظار زایش را طوری فرموله می کنند که 1100 تا 1300 گرم پروتئین قابل متابولیسم را در روز تامین کند. این مقدار از پروتئین نوعاَ از موبلیزاسیون پیش از زایش بافتهای پروتئینی بدن جلوگیری می کند. این امر بسیار مهم است چرا که موبلیزاسیون ذخایر پروتئینی پیش از زایش مقدار قابل دسترس آن پس از زایش را کم می کند.
نظر به تلاش دامداران در جهت کاهش پیامدهای محیطی و اقتصادی خورانیدن پروتئین بالا، استفاده از جیره های کم پروتئینی در طول شیردهی در حال متداول تر شدن می باشد. اما، باتوجه به توازن منفی پروتئین در اوایل دوره شیردهی، مشخص نیست که آیا جیره های کم پروتئین میتواند با موفقیت در گاوهای تازه زا نیز به کار برود یا خیر.
اخیرا پژوهشی در موسسه مینِر نشان داد که موبلیزاسیون ذخایر بدنی به وسیله تغییر در پروتئین قابل متابولیسم جیره تحت تاثیر قرار نمی گیرد. نتایج آنها نشان داد که موبیلیزاسیون عمدتا به وسیله تغییرات هورمونی تحت تاثیر قرار می گیرد و به تغییرات متوسط در عرضه پروتئین قابل متابولیسم در گاوهای تازه زا حساس نیست.
هنگامی که مقادیر کافی کربوهیدرات قابل تخمیر و پروتئین قابل تجزیه در شکمبه برای تقویت تولید پروتئین میکروبی وجود داشته باشد، جیره های اوایل دوره شیردهی می تواند طوری فرموله شود که حدود 1/5 واحد پروتئین کمتری نسبت به جیره های مرسوم داشته باشد.
عملکرد تولیدی دامهای تغذیه شده با غلظت های متفاوت پروتئین از زمان زایش تا هفته 13 شیردهی
|
|
تیمارها |
|
||
|
|
LL |
HL |
HM |
SEM |
|
خوراک مصرفی |
26/2 |
26/2 |
26/5 |
0/9 |
|
پروتئین مصرفی |
3/91b |
4b |
4/41a |
0/2 |
|
شیر تولیدی |
51/2 |
50/2 |
52/4 |
2/6 |
|
درصد چربی |
3/51 |
3/58 |
3/58 |
0/09 |
|
درصد پروتئین حقیقی |
2/82 |
2/86 |
2/89 |
0/04 |
|
MUN |
8/3b |
9/0b |
11/8a |
0/2 |
|
بازده نیتروژن شیر |
39/8a |
38/6ab |
36/9b |
0/5 |
abc نشان دهنده تفاوت معنی دار در سطح 5 درصد.
LL: جیره کم پروتئین (15/3% پروتئین خام) از زمان زایش تا هفته 13 از شیردهی
HL: جیره پر پروتئین (17% پروتئین خام) برای 3هفته از زایش و پس از آن جیره کم پروتئین (15/3% پروتئین خام) تا هفته 13
HM: جیره پر پروتئین (17% پروتئین خام) برای 3هفته از زایش و پس از آن جیره متوسط پروتئین (16/2% پروتئین خام) تا هفته 13
