در نشست اخیری که در شورای تولید مثل در دانشگاه گوئلف ارائه شد بر اهمیت کتوز در گاوهای دوره انتقال تمرکز شد که بروز آن با افزایش غلظت اجسام کتونی(BHBA ، استون و استات) در خون همراه است. زمانی که موبیلیزه شدن چربیها از بافتهای چربی برای تولید شیر در برابر مصرف خوراک کم انرژی شروع می شود و کبد قادر نباشد اسیدهای چربی که از ذخایر چربی بدن موبیلیزه شده را بطور کامل بسوزاند و اسیدهای چرب بصورت ناقص مصرف شوند غلظت کتون در خون بالا میرود.

نشانه های بروز کتوز بالینی شامل: کاهش تولید شیر ،کاهش مصرف خوراک، سفت شدن مدفوع و کاهش امتیاز وضعیت بدنی میباشد که ممکن است به خودی خود یا در حضور بیماری دیگر رخ دهد. به عنوان مثال گاوهایی که جابجایی شیردان دارند کتوز هم دارند. زمان تشخیص این بیماری لزوما با شروع آن برابر است. گاو با این مشکل معمولا غلظت BHBA خونش بیشتر از 2.5 میلی مول در لیتر است. اما این یک کمیت متغیر است و هیچ آستانه ای که در آن علائم بالینی رخ دهد وجود ندارد.

بروز کتوز بالینی اوج مصیبت در گاوهاست چرا که بسیاری از گاوهایی که از کتوز تحت بالینی رنج میبرند بدون بروز علائم ظاهری غلظت اجسام کتونی در خون آنها بالاتر از حد آستانه است. باتوجه به مرحله شیردهی آستانه BHBA تعریف می شود که معمولا غلظت آن بالاتر از 1.1 تا 1.4 میلی مول در لیتر است. شیوع این بیماری: کتوز تحت بالینی در اغلب گله ها در محدوده 15 تا 20 درصد رخ می دهد. بسته به شدت و زمان شروع آن تولید شیر در اوایل دوره شیردهی کاهش می یابد.

علاوه بر تاثیر منفی بروز کتوز بر روی کاهش تولید شیر، کتوز تحت بالینی (  BHBAبین 1.2-1.4) در هفته اول و دوم بعد از زایمان پیامدهای منفی دیگری دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

– افزایش 3-8 برابری بروز جابه جایی شیردان – افزایش 3 برابری بروز متریت در صورت بالاتر بودن BHBA از 1.2 میلی مول در لیتر در هفته اول پس از زایش

– افزایش 4 تا 6 برابری بروز کتوز بالینی – افزایش بروز اندومتریت در 4 هفته آغازین شیردهی – افزایش طول مدت و شدت ورم پستان اما نه وقوع ورم پستان (پستان دام درگیر است اما بروز نمیدهد). ا

فزایش 1.8 برابری حذف در 60 روز اول شیردهی درمان کتوزیس و ارتباط آن با تولید مثل اختلالات تولید مثل: کتوز عملکرد تولید مثلی را کاهش می دهد.

گاوهایی که کتوز را در طول دوهفته اول شیردهی تجربه می کنند احتمال گیرایی آنها در تلقیح اول کاهش می یابد. کتوز تحت بالینی در طول اوایل شیردهی مرتبط است با : احتمال ابتلا به متریت 3 برابر افزایش می یابد.

احتمال بروز اندومتریت در روز 35 شیردهی 1.4 برابر افزایش می یابد. کاهش نرخ گیرایی در تلقیح اول.

تشخیص بروز کتوز می تواند در درمان بیماری به ما کمک کند: آزمون کنار گاوی دقیق عملی و مقرون بصرفه برای تشخیص آن در خون شیر یا ادرار  در دسترس است .(جدول) اغلب گله ها از یک برنامه غربالگری کتوز و درمان معمول یک تا دو بار در هفته باید بهره مند شوند. شیوه های مدیریتی وجود دارد که بطور خاص می تواند از بروز کتوز جلوگیری کند. از جمله فضای کافی آخور، در دسترس بودن خوراک، گروه بندی، کاهش حرارت، افزایش کیفیت خوراک، قوام TMR ،دسترسی به آب و استفاده از موننسین آهسته رهش میباشد.

شیوه های مدیریتی برای گاوهای دوره انتقال توصیه می شود که به احتمال زیاد برای جلوگیری از کتوز و تاثیر آن برتولید مثل است. خوشبختانه کتوز تا حد زیادی ارتباط بین بروز و شدت یک بیماری را کاهش می دهد که آن از طریق کاهش تولید شیراست که فشار متابولیکی نیز به طبع آن کاهش می یابد . وضعیت گاوهایی که از آن رنج میبرند را می توان با خورانیدن 300 میلی لیتر پروپیلن گلایکول در روز به مدت 3تا 5 روز مورد درمان قرار داد و پس از این دوره دوباره شاخص های خونی را آنالیز کنید.

– اگر BHBAخون بزرگتر یا برابر 1.2 یا کمتر از 2.4 باشد در مان با پروپیلن گلایکول به مدت 3 روز مناسب است.

– اگر BHBAخون بزرگتر از 2.4 میلی مول/ لیتر باشد درمان با پروپیلن گلایکول به مدت 5 روز مناسب است.

– اگر میزان BHBAخون بالاتر 1.2 و غلظت گلوکز کمتر از 2.2 میلی مول در لیتر (39.6 میلیگرم در دسی لیتر) باشد. درمان ها شامل مصرف فسفر+ B12  و برای 3 روز متوالی همانند روش قبلی از پروپیلن گلایکول استفاده کنید.

– نکته برای تبدیل مقدار گلوکز در داده های آزمایشگاهی که بر حسب میلی مول در لیتر گزارش میکنند به میلی گرم در دسی لیتر عدد مورد نظر را در 18 ضرب می کنیم.