مخمر زنده و تأثیر آن در جیره دام

مخمرها محصولاتی چون نوكلئوتید ها، آمینواسیدها، فاكتورهای رشد و آنزیم ها را به محیط كشت ترشح می كنند و مخمر زنده می تواند یك منبع فراهم آورنده اسید های آمینه، اسید های نوكلئیك و ویتامین ها برای میكروبهای شكمبه ای دام باشد.

محصولات مخمری به دو صورت می باشند. مخمر زنده که به صورت خشک شده مورد استفاده قرار می گیرند و مخمر کشت شده. مخمر زنده، حاوی سلول های مخمر خشك شده اند و ممكن است دارای مقداری از محیطی كه مخمر بر روی آن رشد نموده باشند. سلول های مخمر زنده از نظر متابولیكی فعال هستند و قابلیت بهتر و بالاتری برای رها سازی فرآورده های خود دارند، در نتیجه این فرآورده ها توسط میكروب های شكمبه مورد بهره برداری بهتری قرار می گیرند. به طوركلی مقدار بیشتری از مخمرهای كشت داده شده (روزانه ۶۰-5۰ گرم) در مقایسه با محصولات مخمری زنده (5/۰ تا ۱ گرم) به ازای هر راس به گاو تغذیه می شوند.

پروتئین مخمر در گاوها قابلیت هضم بالایی دارد (ضریب قابلیت هضم ظاهری 85%).

اخیرا در تحقیقی محققان دریافتند كه اضافه کردن مخمرزنده به محیط In-vitro هضم سلولزرا تحریك می کند.

افزودن مخمر به جیره می تواند منجر به افزایش تولید شیر، افزایش اضافه وزن بدن، افزایش مقدار خوراك و بهبود عملكرد تغذیه ای گردد و در سطح دستگاه گوارش تغییرpH ، تغییر نسبت مولی اسید های چرب فرار شكمبه ای، افزایش قابلیت هضم مواد مغذی، كاهش تولید آمونیاك در شكمبه، تغییر جمعیت میكروبی شكمبه ای را می توان از اثرات متابولیكی مخمرها ذكر كرد.

در تحقیق اخیر محققان مخمر را بر روی گاو شیری از 28 روز قبل از زایمان تا 13 هفته بعد از زایمان استفاده کردند و نتایج نشان داد که استفاده ازمخمر در گاوهای پر تولید، تولید شیر و افزایش درصد چربی شیر را بیشتر تحریك می كند . همچنین در جیره هایی كه نسبت كنسانتره به علوفه در آنها 60 به 40 بوده است در مقایسه با جیره هایی كه نسبت كنسانتره به علوفه در آنها 50 به 50 بوده نتایج بهتری بدست آمده است.

یکی از مهمترن اثرات مخمرها تغییرات متابولیكی شكمبه، تغییر جمعیت میكروبی شكمبه با تغییراتpH محیطی می باشد. یكی از مكانیسم هایی كه برای این عمل بیان شده تحریكی است كه مخمر بر برخی از گونه های باكتریایی مصرف كننده اسید در شكمبه اعمال می كند.

تنها سه مخمر كاربرد تجاری دارند، این سه مخمر به ترتیب اهمیت عبارتند از :
1- ساکارومایسیز سرویزیه 2- کاندیدا 3- کلویورو مایسیز

مهمترین مخمر تجاری ساکارو مایسیز سرویزیه می باشد كه به عنوان مخمر تولید الكل، مخمر تولید نان و مكمل مخمری تغذیه ای كاربرد فراوان دارد.

تأثیرات مهم مخمر بر مکانیسم شکمبه:

1- پیشبرد بلوغ شکمبه و بهبود استقرار میکروبی 2- تثبیت pH شکمبه و اثر بر روی باکتریهای متابولیزه کننده شکمبه 3- افزایش هضم الیاف و اثر بر روی میکروارگانیسم های تجزیه کننده دیواره سلولی 4- پیشگیری و کاهش اسیدوز

در برخی آزمایشات افزودن بافت مخمری به شكمبه تعداد باكتریهای سلولولایتیك و در برخی موارد هضم سلولز را افزایش داده است .

مطالعات نشان می دهند كه افزودنی های مخمری، اسید مالیك را نیز تامین می كنند كه به طور اختصاصی به رشد باكتری های مصرف كننده اسید لاكتیك كمك می كند. اسید لاكتیك، یك اسید خیلی قوی است كه با مصرف جیره های حاوی كنسانتره زیاد و اسیدوز شكمبه به وجود می آید. لازم است كه اسید لاكتیك تولید شده مصرف گردد تا pH شكمبه پایدار باقی بماند، به طوری كه میكروب های شكمبه خصوصاً باكتری های هضم كننده الیاف بتوانند بهتر رشد كنند. همچنین سلول های زنده مخمری می توانند اكسیژن موجود در شكمبه را مصرف كنند و به تحریك رشد باكتری های شكمبه كمك كنند، زیرا باكتری ها در شرایط غیر هوازی بهتر رشد می كنند.

به لحاظ اثرات تنظیم و تعدیل كنندگی افزودنی های مخمری بر pH شكمبه، این مواد افزودنی به ویژه جهت كاهش نوسانات مصرف خوراك، برای مصرف در دوره انتقال توصیه می شوند. محققین دریافتند گاوهایی كه مخمر كشت شده مصرف نمودند، تا زمان نزدیك تری نسبت به زایمان (۷ روز در مقایسه با ۱۰ روز قبل از زایمان) الگوی طبیعی مصرف خوراك خود را حفظ كردند و در نتیجه پس از زایمان نیز زودتر به الگوی طبیعی مصرف خود بازگشتند (۱۴ روز در مقایسه با ۲۰ روز پس از زایمان ).

طی سالیان دراز، مطالعات زیادی بر روی افزودنی های مخمری انجام گرفته است. محققان دانشگاه دلاور ،۳۲ مطالعه را كه در آنها از افزودنی مخمر استفاده شده بود مورد بررسی قرار دادند و دریافتند كه به ازای هر راس گاو تولید شیر روزانه به طور متوسط ۱۳/۱ كیلوگرم افزایش یافته است. بهترین پاسخ به مصرف افزودنی های مخمری در ابتدای دوره شیردهی به دست آمد.