فول فت سویا

دانه سویا فرآوری شده – فول فت سویا

درباره فول فت سویا

دانه سویا فرآوری شده یا فول فت سویا به عنوان یک ماده غدائی مناسب از لحاظ انرژی و پروتئین (مخصوصاً پروتئین عبوری) جایگاه ویژه ای در تغذیه دام و طیور دارد. آزمایشات علمی و مزرعه ای بسیاری در خصوص تغذیه دانه سویا انجام شده است. دانه سویای خام به علت داشتن مواد ضد تغذیه ای برای تغذیه تک معده ای ها نظیر طیور مناسب نمی باشد. اما حرارت دادن دانه سویا سبب از بین رفتن مواد ضد تغذیه ای آن شده و دانه سویا (فول فت سویا) را به ماده خوراکی کاملی برای تک معده ای ها هم از لحاظ انرژی و هم پروتئین تبدیل می کند.

نشخوارکنندگان می توانند دانه سویای فرآوری نشده را مورد استفاده قرار دهند اما هشدارهائی نیز در خصوص استفاده از این محصول وجود دارد. این هشدار ها به علت وجود آنزیم اورهآز در دانه سویای خام می باشد. اورهآز موجود در دانه سویای خام سبب تخریب اوره شده و آن را از دسترس حیوان و میکروب های درون شکمبه خارج می سازد. حرارت دادن به دانه سویای خام سبب از بین رفتن آنزیم اوره آز و رفع مشکلات مربوط به آن می شود. همچنین حرارت دادن سبب افزایش مدت نگهداری دانه از طریق حذف آنزیم لیپاز و جلوگیری از تخریب چربی موجود در دانه و افزایش مقدار پروتئین عبوری دانه سویا بدون آسیب رساندن به ساختمان پروتئین و کاهش هضم و جذب آن در دام می شود.

در سال های اخیر پژوهش های گسترده ای در مورد اثبات اهمیت پروتئین عبوری در گاوهای شیری تازه زا و پر تولید صورت گرفته است. پروتئین عبوری بخشی از پروتئین مواد خوراکی است که از دسترس میکروارگانیسم های داخل شکمبه فرار کرده تا به طور مستقیم در روده هضم و جذب شود. بخش قابل توجهی از نیازهای اسید آمینه ای حیوان از همین پروتئین عبوری فراهم می گردد. بسته به نیاز حیوان و توازن اسیدهای آمینه جیره، گاوهای تازه زا و پرتولید به 35-40 درصد پروتئین عبوری (یا به عبارت صحیح تر به اسید آمینه های عبوری) نیاز دارند. دانه سویای حرارت داده شده نیز به عنوان منبع غنی از پروتئین عبوری (حدود 65 درصد) می تواند خوراک بسیار مناسب و اقتصادی از لحاظ ترکیب اسید آمینه ای، سلامت و امنیت غذایی برای گاوهای شیری باشد. دانه سویا فزون بر میزان پروتئین دارای چربی مناسب با مقدار مطلوب و اقتصادی برای تامین نیازمندی های دام می باشد.

دانه سویای فرآوری شده با روش Roasting به عنوان یک ماده خوراکی مناسب از لحاظ انرژی و پروتئین (به ویژه پروتئین عبوری)، چربی های غیر اشباع امگا 6 و آنتی اکسیدانت های طبیعی جایگاه ویژه ای در تغذیه دام و طیور دارد. دانه سویا غنی از چربی است (18 الی 20 درصد) که می تواند به عنوان منبع خوبی از انرژی در جیره مورد استفاده قرار گیرد. به علت وجود آنزیم اوره آز در دانه خام سویا، نشخوارکنندگان نمی توانند از این محصول مفید بدون فرآوری استفاده کنند. حرارت دادن به دانه سویای خام سبب از بین رفتن آنزیم اوره آز و رفع مشکلات مربوط به آن می شود. همچنین حرارت دادن سبب افزایش مدت نگهداری دانه از طریق حذف آنزیم لیپاز و جلوگیری از تخریب چربی موجود در دانه و افزایش مقدار پروتئین عبوری دانه سویا بدون آسیب رساندن به ساختمان پروتئین و کاهش هضم و جذب آن در دام می شود.

روش های محافظت پروتئین سویا از تجزیه شکمبه ای

روش های بهبود پروتئین عبوری سویا در شکمبه شامل روش های شیمیایی و حرارتی می باشد. روش های شیمیایی نیز به 2 گروه تقسیم می شوند: 1- روش هایی که در آن ماده شیمیایی با پروتئین ترکیب می شود مانند استفاده از فرم آلدئید و 2-روش های شیمیایی مانند استفاده از الکل، هیدروکسید سدیم و اسید پروپیونیک که سبب دناتوره کردن پروتئین(تغییر شکل دادن) می گردد.

موفق ترین روش در فرآیند فیزیکی استفاده از حرارت است. استفاده از روش تف دادن (Roasting) در حال حاضر بیشترین کاربرد را در ایالات متحده دارد.

با توجه به آسیب ندیدن ویزیکول های چربی، استفاده از روش تف دادن (Roasting) در فرآیند کردن دانه سویا سبب جلوگیری از آزاد شدن چربی در داخل شکمبه می گردد که این امر سبب کنترل محیط شکمبه و همچنین قابل دسترس بودن چربی پس از شکمبه خواهد شد. مصرف اسیدهای چرب امگا 6 (مانند اسید لینولئیک C18:2) سبب افزایش غلظت بافتی آراشیدونیک اسید می گردد و سطوح بالای اسید آراشیدونیک سبب افزایش سنتز پروستاگلندین هایF می گردد. پروستاگلندین αF-2 (PGF2α) نقش کلیدی در بهبود مکانیسم های دفاعی رحم به ویژه در اوایل شیردهی ایفا می کند. خورانیدن خوراک های غنی از اسیدهای چرب امگا 6، همچون دانه کامل سویای رُست شده، همچنین سبب کاهش عفونت-های رحمی می گردد و به برگشت رحم به شرایط بهینه پس از زایمان کمک می کند که در نهایت سبب بهبود عملکرد تولید مثلی دام می گردد. به علاوه مدارکی در دسترس است که تائید کننده اثرات مثبت مصرف اسیدهای چرب امگا 6 در اوایل شیردهی بر رشد فولیکولی،کیفیت رویان و افزایش نرخ باروری می باشند.

دانه سویای خام به خاطر داشتن مواد ضد تغذیه ای برای تغذیه تک معده ای ها همچون پرندگان مناسب نمی باشد، اما حرارت دادن دانه سویا سبب از بین رفتن مواد ضد تغذیه ای آن شده و دانه سویا را به ماده خوراکی کاملی برای تک معده ای ها، هم از لحاظ انرژی و هم پروتئین، تبدیل می کند. این محصول در جیره انواع طیور شامل مرغ گوشتی، تخمگذار، مادر و بوقلمون توصیه می شود.

اثرات مثبت دانه سویا فرآوری شده در یک نگاه:

دانه کامل سویای رُست (یا فلیک) شده به دلیل ماده خشک بالا (تا 96 درصد) نسبت به هزینه پرداختی از جنبه اقتصادی و اطمینان از حفظ کیفیت خوراک در انبار بسیار مطلوب می باشد.
دانه کامل سویای رُست (فلیک) شده به علت داشتن پروتئین عبوری مناسب به همراه انرژی خوب در گاوهای تازه زا و پرتولید بسیار توصیه می شود.
دانه کامل سویای رُست (فلیک) شده از جنبه تولید مثلی برای گاوهای تازه زا و کمک به بهبود شرایط رحم فوق العاده مطلوب می باشد.
می توان از دانه کامل سویای رُست شده به میزان 15 درصد کنسانتره در جیره گاوهای شیری با اطمینان استفاده نمود. در صورت لزوم و با افزایش مقدار فول فت سویا در جیره برای به حداقل رساندن کاهش چربی شیر، علوفه جیره به ویژه یونجه را افزایش دهید.
دانه کامل سویای رُست شده به علت داشتن بیشترین مقدار پروتئین عبوری (حدود 209 گرم در هر کیلوگرم) نسبت به سایر انواع سویا از ارزش بالائی برخوردار است.
ارزش هرکیلوگرم دانه کامل سویای رُست شده از لحاظ پروتئینی معادل 92/0 یک کیلوگرم کنجاله سویا 44% و از لحاظ انرژی معادل با 19/0 یک کیلو پودر چربی خالص می باشد.

نام محصول	ماده خشک	پروتئین خام	پروتئین عبوری		TDN	NEL 3x	چربی
نام محصول	%	%	%	gr/kg	%	Mcal/kg	%
سویا دانه کامل	86-88	38	26	98/8	82	2/75	19
فول فت سویا رست	95-97	38	60-65	209	84	2/72	19
کنجاله سویا 44%	86-88	44	35	154	75	2/13	1/5
کنجاله سویا 48%	86-88	48	35	168	77	2/21	1