چقدر به رطوبت TMR اهمیت می دهید؟ آیا لازم است به آن توجه کنیم؟

 دکتر احسان محجوبی 29 بهمن 92

جیره های کاملا مخلوط (TMR) به طور گسترده ای به عنوان روشی بهینه در فراهم کردن مواد مغذی متوازن در نظر گرفته شده اند. علی رغم نهایت سعی و کوشش ما در فرموله کردن و تحویل جیره به گاوها، ولی بازهم، ما میدانیم که آنچه هر گاو میخورد همیشه آن چیزی نیست که ما در ابتدا در جلوی گاو ریخته ایم. گاوها ترجیح می دهند که ذرات کوچکتر و ریزتر را جدا کنند و اجزای بلندتر بخش علوفه ای TMR را باقی می گذارند.

جدا کردن منجر به مصرف بیشتر کربوهیدرات های سهل الهضم و مصرف کمتر الیاف موثر نسبت به آنچه که مد نظر ما بوده است می گردد، که  به نوبه خود خطر اسیدوز بالینی و تحت بالینی را افزایش می دهد.

اخیرا نشان داده شده است که جدا کردن TMR منجر به کاهش چربی شیر می گردد. این طور برآورد شد که برای هر 10 درصد باقی ماندن علوفه با قطعات بلند در جیره، چربی شیر به اندازه 0/15 کاهش می یابد.

به علاوه، جدا کردن TMR ارزش غذایی آن بخشی که در آخور باقی می ماند را کم می کند. برای گاوهای تغذیه شده به صورت گروهی، این مسئله ممکن است مشکل ساز باشد. برای مثال، در مواردی که رقابت در سر آخور بسیار بالاست، این امر به گاوهایی که در زمان ریختن خوراک دسترسی به خوراک ندارند آسیب جدی وارد می کند. در چنین مواردی آن گاوها ممکن است ماده مغذی کافی برای حفظ تولید شیر خود نداشته باشند. لذا نباید از هیچ کوششی برای جلوگیری از جدا کردن TMR دریغ کرد.

افزودن آب به TMR های خشک بسیار کارآمد است

عموماً باور بر آن است که افزودن آب به یک TMR خشک به چسبیدن ذرات به هم کمک می کند که موجب می شود جدا کردن آنها به وسیله گاو سخت تر شود که از این رو مصرف یک جیره پایدارتر را تقویت می کند.

 در سال 2005، محققان دانشگاه ویسکانسین ثابت کردند که وقتی آب به یک TMR خشک که حاوی بخش زیادی علوفه خشک بود اضافه شد، مقدار جدا کردن ذرات ریزتر کاهش یافت، مصرف الیاف افزایش یافت و چربی شیر نیز بهبود یافت. در آن پژوهش آب اضافه شده ماده خشک TMR را از 81 به 64 درصد کاهش داده بود.

در پژوهش دیگر در دانشگاه گوئلف کانادا دانشمندان دریافتند که افزودن آب برای کاهش ماده خشک از 62 به 52 درصد منجر به کاهش مقدار جدا کردن ذرات ریزتر شد. باید توجه داشت که این جیره ها خشک تر از آنی هستند که نوعا در گاوهای پرتولید استفاده می شوند، به ویژه در جاهایی که علوفه خشک در جیره استفاده نمی شود.

جداکردن با مقدار رطوبت تغییر می کند

در 2 مطالعه دیگر در دانشگاه گوئلف محققان اثر افزودن آب را به یک TMR که فقط حاوی منبع علوفه ای ذرت سیلو شده یا هیلاژ  بود بررسی کردند.

در پژوهش اول ماده خشک TMR از 58 به 48 کاهش یافت. در پژوهش دوم ماده خشک TMR از 56 به 50 و نیز به 44 درصد کاهش یافت.

در هر دو پژوهش، افزودن آب به این TMR های مرطوب تر (در مقایسه با مطالعات قبل) که حاوی هیچ علوفه خشکی نبودند منجر به جدا کردن بیشتر خوراک شد. علاوه بر آن، آب اضافه شده به جیره موجب ماده خشک مصرفی کمتر نیز گردید.  ماده خشک مصرفی کمتر با TMR مرطوب تر احتمالا تا حدی به دلیل اثر پر کنندگی جیره های پر رطوبت تر بود.

در مطالعه دوم افزودن آب به TMR موجب افزایش دمای خوراک در آخور شد، به ویژه هنگامی که دمای محیط بالا بود. گرم شدن خوراک در آخور نشان دهنده فساد خوراک است و از این رو شاید در کاهش خوراک مصرفی مشاهده شده نقش داشته باشد.

مواد خوراکی مایع نیز ممکن است کارایی داشته باشند

یک راهکار جایگزین برای افزودن آب به TMR میتواند افزودن خوراک مایع باشد. خوراک های مایع، به ویژه آنهایی که بر پایه ملاس هستند، این توانایی را دارند که به چسبیدن مواد کمک کنند و جدا کردن را مشکل سازند.

در یک پژوهش ازدانشگاه اوهایو، مشخص شد که خوراک مایع بر پایه-ملاس جدا کردن جیره ای بر پایه ذرت سیلو شده با ماده خشک 52 درصد را کاهش دهد. به طور مشابهی، اخیرا گزارش شده است افزودن 4 درصد از خوراک مایع بر پایه ملاس به یک TMR بر پایه ذرت سیلو شده و هیلاژ یونجه با 51 درصد ماده خشک منجر به جدا کردن کمتر خوراک شد. در همان مطالعه مشخص شد که ماده خشک مصرفی 1/5 درصد بیشتر بود و گاوها  7/8درصد شیر بیشتری تولید کرده بودند.

یک پژوهش که به تازگی در دانشگاه اوهایو انجام شده است هیچ تاثیر مثبتی از افزودن خوراک مایع بر رفتار جدا کردن خوراک گزارش نکرده است. اما، این محققان از جیره ای استفاده کرده بودند که 64 درصد ماده خشک داشت. این نتایج نشان می دهد که کارایی افزودن خوراک های مایع بر پایه ملاس بر روی کاهش رفتار جدا کردن خوراک ممکن است  در جیره هایی که رطوبت بیشتری دارند مشهودتر باشد.

اثر آب یا افزودن خوراک مایع بر روی کاهش رفتار جدا کردن خوراک ممکن است به مقدار اولیه ماده خشک در جیره و اینکه آیا علوفه خشک در جیره استفاده می شود یا خیر، بستگی دارد. در مواردی که رفتار جدا کردن مشهود و بارز است، افزودن آب یا خوراک مایع می تواند راهگشا باشد. اما، شما باید نسبت به پایش اثراتی که این عمل ممکن است بر روی هردوی جدا کردن خوراک و ماده خشک مصرفی داشته باشد، دقیق باشید.