انواع توکسین بایندر و خصوصیات یک توکسین بایندر خوب:

نویسنده: دکتر مهرداد خدادادیان

دلیل استفاده از توکسین بایندر چیست؟  مایکوتوکسین  بایندرها به جیره اضافه می شوند تا به مواد سمی متصل شوند و از جذب این مواد در دستگاه گوارش گاو جلوگیری کنند. به این ترتیب گاوها از سموم حفظ می شوند و از آلودگی شیر جلوگیری می شود.

در این میان توکسین بایندر دارای کارایی بالاتری می باشد که مخلوطی از دو توکسین بایندر باشد و در pH های مختلف کارایی خوبی داشته باشد. از طرف دیگر تمایل به جذب ویتامینها و مواد معدنی در آن کم باشد و بتواند بر روی سموم قارچی با ملکولهای بزرگتر و غیر قطبی از جمله زرالنون، دون و اکراتوکسین تأثیرگذار باشد.

توكسين بايندر هاي رسي

توكسيين بايندرهاي رسمي از دسته هاي آلومينيم سيليكات، بنتونيت سديم ، بنتونيت پتاسيم، زئوليت و…. مي باشد.
بدليل بار دار بودن ساختارهايي كه دارند (قطبي هستند ) در جهت خنثي نمودن بار ساختار خود با عناصر بار دار ايجاد باند نموده و انها را از دسترس بدن خارج مي كنند.
اين مواد با ايجاد سطح تماس فعال زياد و ايجاد بار الكتريكي ، باعث جذب سموم قارچي شده و بدون جذب از دستگاه گوارش دفع مي گردد، هرچه اين مواد بتوانند سطح فعاليت بيشتري داشته باشند و بار الكتريكي بيشتري توليد كنند كارايي آنها در جذب سموم قارچي افزايش مي يابد.(جذب سموم قارچي در اين توكسين بايندر ها به بار مولكولي و وزن ذرات بستگي دارد).

از مزاياي استفاده از جاذب هاي رسي علاوه بر جذب آفلاتوكسين مي توان به افزايش ضريب جذب خوراك بعلت تاخير در حركت مواد غذايي در دستگاه گوارش اشاره كرد .همچنين بدليل جذب گازهاي سمي آمونياك و… باعث از بين بردن بوي نامطبوع و رطوبت بيشتردر بستر مي گردد.

تو كسين بايندرهاي الي

تو كسين بايندرهاي الي بر پايه بتا گلوكاگان(ديواره داخلي مخمر ) مي باشند واز ديواره داخلي مخمر استخراج شده اند داراي ساختار 1و3 بتا گلوكان و1و6 بتا گلوكان بوده و مولكول غير قطبي و بدون بار مي باشند. در نتيجه مواد مغذي جيره و ريز مغذي ها را به خود جذب نمي كنند.

با توجه به ساختار مارپيچي و فنر مانندي كه دارند ظرفيت جذب بالايي دارند بطوريكه 1 گرم از آنها سطحي برابر 20 متر مربع را پوشش مي دهند . و از طرفي چون بر اساس باندهاي هيدروژني و واندروالسي مايكوتوكسين ها را جذب مي كنند ، ميل تركيبي بالايي براي جذب دارند كه در مقدار كم سم هم موثر واقع مي شوند.
ديواره سلولي مخمر مي تواند رشد باكتريهاي مصرف كننده لاكتات را براي تثبيت pH شكمبه و رشد ميكربي را افزايش دهد وازاين طريق باعث افزايش مصرف خوراك و بهبود تغذيه و گوارش مي شود.ديواره سلولي مخمر جاذب اكراتوكسين و زيرالنون است .

در انتخاب توكسين بايندر بايد نكات زير را نمود :

1-با توجه به كثرت سموم قارچي ، توكسين بايندر بايد بتواند وسيع الطيف باشد و به طیف وسیعی از مایکوتوکسین ها اتصال یابد.

2-با دز مصرف كم از توكسين بايندر جواب مناسب گرفته شود. زيرا دز بالاي مصرف از توكسين بايندر علاوه بر ضرر اقتصادي سبب اشغال شدن فضاي جيره توسط يك جزء غير مغذي مي شود.

3-پايداري فعاليت توكسين بايندر و مايكوتوكسين به اندازه كافي قوي نباشد اين امكان وجود دارد كه سموم در قسمتهاي انتهايي دستگاه گوارش از جاذب جدا شوند و مجددا فعاليت خود را آغاز كنند.

4-بالا بودن ظرفيت جذب سموم قارچي جهت جذب آلودگي هاي بالاي سموم قارچي و بالا بودن ميل تركيبي جهت جذب آلودگي هاي كم سموم قارچي

5-ارايه اطلاعات توكسين علاوه بر شرايط آزمايشگاه بايد شرايط محيط داخل بدن را نيز داشته باشد.

6-مايكو توكسين ها طي مدت 30 دقيقه توسط دستگاه گوارش جذب مي شوند و از آنجائيكه بيشترين مقدار جذب سموم از طريق قسمت ابتدايي دستگاه گوارش صورت مي گيرد عمل سريع يك جاذب سموم قارچي بسيار با اهميت است .

7- با توجه به قطبي بودن توكسين بايندرهای رسی و جذب سمهايی مانند افلاتوكسين و توكسين بايندرهاي حاوي ديواره سلولي مخمر و جذب اكرا توكسين و زرالنون توسط انها و توكسين بايندرهاي ميكروبي و جذب تريكوتسنها توسط آنها، بهترين انتخاب تركيب جاذب هاي سيليكاتي و ديواره مخمري و سم زداهاي بيولوژيكي مي باشد.

8- یک توکسین بایندر خوب باید تمایل کمی به اتصال به ویتامین ها و مواد معدنی و یا سایر مواد مغذی جیره داشته باشد

9- همچنین باید پایدار در شرایط انبارداری و مقاوم به گرما در ساخت پلت یا مخلوط کردن در اکسترودر باشد